Η ιαπωνική οικονομία πέρασε εκ νέου σε αρνητικό έδαφος το τρίτο τρίμηνο του 2025, με το ΑΕΠ να υποχωρεί 1,8% σε ετήσια βάση, καθώς οι εξαγωγές και οι επενδύσεις σε κατοικίες κατέγραψαν σημαντική κάμψη. Πρόκειται για την πρώτη συρρίκνωση σε έξι διαδοχικά τρίμηνα, αν και η πτώση αποδείχθηκε τελικά ηπιότερη από τις εκτιμήσεις των αναλυτών.
Σε τριμηνιαία βάση, το ΑΕΠ μειώθηκε κατά 0,4%, έναντι πρόβλεψης για πτώση 0,6%, σύμφωνα με δημοσκόπηση του Reuters.
Η επίδοση αυτή αντανακλά μια οικονομία που βρίσκεται σε σημείο καμπής: οι εξωτερικές πιέσεις παραμένουν έντονες, ενώ η εγχώρια ζήτηση συγκρατείται χάρη στην αύξηση της ιδιωτικής και δημόσιας κατανάλωσης.
Οι εξαγωγές μειώθηκαν κατά 4,5% σε ετήσια βάση και 1,2% συγκριτικά με το προηγούμενο τρίμηνο, αντιστρέφοντας την άνοδο του β’ τριμήνου. Παρά το γεγονός ότι τον Σεπτέμβριο σημειώθηκε επιστροφή σε θετικό έδαφος, οι ιαπωνικές εταιρείες είχαν δεχθεί συνεχή πίεση από τον Μάιο, λόγω των αμερικανικών δασμών που περιόρισαν τις αποστολές προς τις ΗΠΑ.
Η κυβέρνηση του Τόκιο κατάφερε τον Ιούλιο να πετύχει συμφωνία με την Ουάσινγκτον για μείωση των δασμών από 25% σε 15%, με ισχύ από τις 7 Αυγούστου, ωστόσο η θετική επίδραση αναμένεται να εμφανιστεί πληρέστερα στα επόμενα τρίμηνα.
Ακόμη πιο καταλυτικό για το ΑΕΠ ήταν το «πάγωμα» των επενδύσεων σε κατοικίες, οι οποίες έκαναν "βουτιά" πάνω από 32% σε ετήσια βάση και 9,4% τριμηνιαία. Η αυστηροποίηση των ενεργειακών προδιαγραφών στα νέα κτίρια, που τέθηκε σε ισχύ την 1η Απριλίου, έχει προκαλέσει προσωρινό σοκ στην αγορά κατασκευών.
Η κατανάλωση περιόρισε τη συρρίκνωση
Παρά τις ισχυρές πιέσεις, η συνολική εικόνα δεν ήταν πλήρως αρνητική. Η δημόσια κατανάλωση αυξήθηκε κατά 0,5% σε τριμηνιαία βάση, συμβάλλοντας θετικά στο ΑΕΠ, ενώ η ιδιωτική κατανάλωση ενισχύθηκε κατά 0,1%. Οι δύο αυτοί παράγοντες απέτρεψαν βαθύτερη ύφεση.
Ωστόσο, η ιδιωτική ζήτηση συνολικά αποτέλεσε τον μεγαλύτερο αρνητικό συντελεστή στο ΑΕΠ, αφαιρώντας 0,3 ποσοστιαίες μονάδες από την ανάπτυξη.
Προβλέψεις ανάκαμψης και τα επόμενα βήματα
Σύμφωνα με τον Harumi Taguchi της S&P Global Market Intelligence, το χειρότερο ενδεχομένως έχει ήδη περάσει, καθώς οι επιπτώσεις των νέων κανονισμών κατοικίας αναμένεται να εξασθενήσουν τους επόμενους μήνες. Παράλληλα, η εξομάλυνση των εμπορικών εντάσεων με τις ΗΠΑ και η συμφωνία Ουάσινγκτον–Πεκίνου για μείωση των αμοιβαίων δασμών έχουν αρχίσει να βελτιώνουν τις παραγγελίες.
Η υποτονική επίδοση της οικονομίας ενισχύει τις πιέσεις προς τη νέα πρωθυπουργό της Ιαπωνίας, Σανάε Τακαϊτσι να προχωρήσει σε ένα ισχυρό πακέτο τόνωσης. Σύμφωνα με δημοσιεύματα, το σχέδιο θα δώσει έμφαση σε «τολμηρές και στρατηγικές» επενδύσεις σε τομείς κρίσιμης σημασίας για την ανθεκτικότητα και την ανάπτυξη.
Διαρροές στον ιαπωνικό Τύπο αναφέρουν ότι το πακέτο ενδέχεται να ξεπεράσει τα 10 τρισ. γεν, περιλαμβάνοντας επιδοτήσεις για ενέργεια, μέτρα στήριξης μικρομεσαίων επιχειρήσεων και στοχευμένες επενδύσεις σε τεχνητή νοημοσύνη, ημιαγωγούς και ναυπηγική.
Οι αποφάσεις των επόμενων μηνών θα καθορίσουν κατά πόσο η Ιαπωνία θα επιστρέψει σε σταθερή αναπτυξιακή τροχιά μέσα στο 2026.
