Απρόσμενη συρρίκνωση παρουσίασε η οικονομία της Ιαπωνίας το πρώτο τρίμηνο του 2025. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία που δόθηκαν στη δημοσιότητα σήμερα, Παρασκευή, το ΑΕΠ της Ιαπωνίας μειώθηκε με ετήσιο ρυθμό 0,7%, τη στιγμή που οι αναλυτές ανέμεναν στασιμότητα ή οριακή αύξηση.
Σε τριμηνιαία βάση, η ιαπωνική οικονομία συρρικνώθηκε κατά 0,2% μεταξύ Ιανουαρίου και Μαρτίου, στην πρώτη πτώση που σημειώνεται εδώ και ένα χρόνο, σύμφωνα με τα εποχικά προσαρμοσμένα προκαταρκτικά στοιχεία του Γραφείου του Υπουργικού Συμβουλίου.
Οι εξαγωγές πέφτουν, η εμπιστοσύνη κλονίζεται
Ο βασικός παράγοντας πίσω από την επιβράδυνση ήταν η πτώση των εξαγωγών, οι οποίες μειώθηκαν κατά 2,3% σε ετήσια βάση. Την ίδια στιγμή, η καταναλωτική δαπάνη παρέμεινε στάσιμη, ενώ η επιχειρηματική επενδυτική δραστηριότητα παρουσίασε αξιοσημείωτη άνοδο της τάξεως του 5,8%.
Ωστόσο, τα θετικά σημάδια στις επενδύσεις δεν ήταν αρκετά για να αντισταθμίσουν την αδυναμία στο εμπόριο και την εύθραυστη εμπιστοσύνη των καταναλωτών.
Οι δασμοί που επέβαλε η κυβέρνηση Τραμπ, τόσο άμεσα όσο και έμμεσα, επηρεάζουν τις μεγάλες ιαπωνικές εξαγωγικές εταιρείες – ιδιαίτερα τις αυτοκινητοβιομηχανίες – όχι μόνο για προϊόντα που αποστέλλονται από την Ιαπωνία αλλά και από άλλες χώρες παραγωγής όπως ο Καναδάς και το Μεξικό.
«Πολύπλοκες αλυσίδες εφοδιασμού, υψηλότερο ρίσκο»
Όπως αναφέρει σχετική ανάλυση της S&P Global Ratings, «οι περιφερειακές αυτοκινητοβιομηχανίες αντιμετωπίζουν αυξημένα κόστη λειτουργίας και πιθανές απώλειες εσόδων, καθώς οι πωλήσεις τους στις ΗΠΑ εξαρτώνται από περίπλοκες αλυσίδες παραγωγής και προμήθειας». Επιπλέον, ακόμα και επιχειρήσεις με περιορισμένη απευθείας έκθεση στην αμερικανική αγορά ενδέχεται να πληγούν έμμεσα, λόγω των ευρύτερων συνεπειών στην παγκόσμια οικονομία και την κατανάλωση.
Οι ιαπωνικές αρχές δυσκολεύονται να σχεδιάσουν μια συνεκτική στρατηγική απάντησης, καθώς η στάση της Ουάσιγκτον χαρακτηρίζεται από αστάθεια και απρόβλεπτες αποφάσεις.
Επιφυλακτική η Τράπεζα της Ιαπωνίας
Η ιαπωνική οικονομία αντιμετωπίζει χρόνια προβλήματα, από τη δημογραφική συρρίκνωση και τη γήρανση του πληθυσμού, μέχρι την περιορισμένη κατανάλωση. Η Τράπεζα της Ιαπωνίας, που για χρόνια διατηρούσε τα επιτόκια στο μηδέν ή και σε αρνητικό επίπεδο, άρχισε πρόσφατα να τα αυξάνει σταδιακά, καθώς οι μισθοί και οι τιμές δείχνουν ήπια ανοδική τάση.
Ωστόσο, τα νέα δεδομένα πιθανόν να οδηγήσουν την Τράπεζα να «παγώσει» προσωρινά τις περαιτέρω αυξήσεις, καθώς η οικονομική ανάκαμψη αποδεικνύεται εύθραυστη.
Ορισμένοι οικονομολόγοι προτείνουν ακόμη και τη μείωση του φόρου κατανάλωσης – αντίστοιχου με τον ΦΠΑ – από το 10% που ισχύει σήμερα, προκειμένου να τονωθεί η ζήτηση. Ωστόσο, ο Πρωθυπουργός Σιγκερού Ισίμπα μέχρι στιγμής δεν φαίνεται να υποστηρίζει ένα τέτοιο μέτρο, επικαλούμενος τις μεγάλες πιέσεις στα δημόσια οικονομικά λόγω των αυξανόμενων δαπανών για κοινωνική πρόνοια.
Το τέταρτο τρίμηνο του 2024, η οικονομία της Ιαπωνίας είχε αναπτυχθεί με εντυπωσιακό ρυθμό 2,4% σε ετήσια βάση.
Η σημερινή αναστροφή έρχεται ως ένδειξη των εξωτερικών κινδύνων που εξακολουθούν να απειλούν τις εξαγωγικές οικονομίες της Ασίας – και ειδικά την Ιαπωνία, η οποία βρίσκεται αντιμέτωπη τόσο με γεωπολιτικά, όσο και με δομικά προβλήματα.
