Μόνο για μία φορά παρέχεται η δυνατότητα καταβολής μειωμένων εισφορών για τους νέους επαγγελματίες, που σημαίνει ότι εάν διακόψουν την επαγγελματική τους δραστηριότητα, δεν μπορούν να τύχουν ξανά του ευεργετήματος.
Αυτό διευκρινίζεται με την εγκύκλιο του υπουργού Εργασίας, Γιάννη Βρούτση, με την οποία δίδονται –με σημαντική καθυστέρηση- οδηγίες και διευκρινίσεις, σχετικά με τον υπολογισμό των ασφαλιστικών εισφορών των ελευθέρων επαγγελματιών και των αγροτών. Η υπ. Αρ. Δ.15/Δ'/οικ.11442/292/2020 εγκύκλιος, εκδόθηκε μόλις στις 26 Μαρτίου, αφού έχει ξεκινήσει η διαδικασία υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών και ενώ έχουν ανατραπεί τα πάντα, λόγω των μέτρων για την αντιμετώπιση του κορονοϊού.
Σχετικά με το ύψος των εισφορών για τους ασφαλισμένους κάτω 5ετίας, η εγκύκλιος αναφέρει ότι, από 1/1/2020, πέραν των έξι ασφαλιστικών κατηγοριών του πίνακα, θεσπίζεται ειδική ασφαλιστική κατηγορία, στην οποία κατατάσσονται οι νέοι ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοτελώς απασχολούμενοι για χρονικό διάστημα πέντε (5) ετών από την έναρξη ασκήσεως του επαγγέλματος.
Το ποσό της μηνιαίας εισφοράς της ειδικής ασφαλιστικής κατηγορίας ανέρχεται σε 93 ευρώ, ενώ με την προσθήκη της εισφοράς επικούρησης και της εισφοράς υπέρ των ανέργων το τελικό ποσό πληρωμής διαμορφώνεται σε 136 ευρώ.
Σύμφωνα με την εγκύκλιο, στην ειδική κατηγορία μπορούν να ενταχθούν και οι ελεύθεροι επαγγελματίες (ασφαλισμένοι του πρώην ΟΑΕΕ) για τους οποίους μέχρι 31/12/2019, με βάση το προϊσχύον καθεστώς ασφαλιστικών εισφορών, δεν προβλεπόταν η δυνατότητα καταβολής μειωμένων ασφαλιστικών εισφορών.
Προϋπόθεση για την υπαγωγή τους στη νέα ρύθμιση είναι να μην έχουν συμπληρώσει πέντε έτη ασφάλισης. Οι ανωτέρω ασφαλισμένοι κατατάσσονται στην ειδική ασφαλιστική κατηγορία από 1/1/2020 και για όσο χρονικό διάστημα υπολείπεται της συμπλήρωσης των πέντε (5) ετών.
Σημειώνεται ότι η χρήση του εν λόγω ευεργετήματος είναι δυνατή μόνο μία φορά και ως εκ τούτου σε περίπτωση διακοπής ασκήσεως επαγγέλματος ο ασφαλισμένος δεν έχει δικαίωμα να επανενταχθεί στην ειδική ασφαλιστική κατηγορία και να καταβάλει μειωμένη ασφαλιστική εισφορά.
Δηλαδή αν ο νέος επαγγελματίας, διακόψει τη δραστηριότητά του, π.χ. τώρα λόγω του κορονοϊού, δεν θα έχει τη δυνατότητα να ενταχθεί ξανά στην ειδική κατηγορία των μειωμένων εισφορών.
Παράλληλα προβλέπεται ότι η καταβολή μειωμένης εισφοράς που απορρέει από τη χρήση του ευεργετήματος της ειδικής ασφαλιστικής κατηγορίας σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί ασφαλιστική οφειλή και συνεπώς δεν αναζητείται. Δηλαδή δεν θα πρέπει να καλύψει τη διαφορά από τις κανονικές εισφορές, όπως προέβλεπε ο ν. Κατρούγκαλου.
Αντίστοιχα το ίδιο ισχύει και για όσους έκαναν χρήση του ευεργετήματος για καταβολή μειωμένων ασφαλιστικών εισφορών κατά την πρώτη 5ετία ασφάλισης, βάσει των άρθρων 39 και 39Α του ν.4387/2016, όπως αυτά ίσχυαν μέχρι την αντικατάστασή τους με τις νέες διατάξεις. Συνεπώς, οι ανωτέρω ασφαλισμένοι δεν είναι πλέον υποχρεωμένοι να εξοφλήσουν μέχρι τη συμπλήρωση 15 ετών ασφάλισης τη διαφορά που προέκυπτε λόγω του μειωμένου ασφαλίστρου και της μειωμένης κατώτατης βάσης υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών που προβλέπονταν από τις ανωτέρω διατάξεις.
Επισημαίνεται ότι η χρήση του ευεργετήματος της ειδικής ασφαλιστικής κατηγορίας με μειωμένο ασφάλιστρο δεν παρέχεται στους συνταξιούχους που αναλαμβάνουν ή συνεχίζουν ασφαλιστέα εργασία στον e-ΕΦΚΑ.
Τι ισχύει για τις εγκύους
Για τις εγκύους επαγγελματίες, προβλέπεται ότι καταβάλουν μειωμένες εισφορές σε ποσοστό 50% κατά το δωδεκάμηνο απασχόλησης μετά τον τοκετό.
Η μείωση αυτή γίνεται επί του ποσού της ασφαλιστικής κατηγορίας την οποία έχει επιλέξει η ασφαλισμένη μητέρα, συνεπώς και στις περιπτώσεις που έχει επιλεγεί υψηλότερη της πρώτης ασφαλιστική κατηγορία.
Η εγκύκλιος διευκρινίζει, ότι όσες από τις ανωτέρω γυναίκες επιλέξουν να κάνουν χρήση του ευεργετήματος της ειδικής ασφαλιστικής κατηγορίας μειωμένης εισφοράς δεν μπορούν να κάνουν συγχρόνως και χρήση της δυνατότητας για καταβολή μειωμένης εισφοράς λόγω τέκνου, καθώς από τις διατάξεις του άρθρο 141 παρ. 2 του ν.3655/2008 προβλέπεται ότι σε περίπτωση καταβολής μειωμένων ασφαλιστικών εισφορών από άλλη αιτία, δεν επιτρέπεται η σώρευση μειώσεων αλλά ισχύει το μεγαλύτερο ποσοστό μείωσης.
Δεδομένου ότι η μείωση λόγω επιλογής της ειδικής ασφαλιστικής κατηγορίας σε σχέση με την υποχρεωτική 1η ασφαλιστική κατηγορία είναι 40% και η προβλεπόμενη μείωση για τις μητέρες είναι 50%, έχουν εφαρμογή οι ρυθμίσεις του άρθρου 141 παρ. 2 του ν.3655/2008.
Συνεπώς, για το διάστημα του δωδεκάμηνου, οι ασφαλισμένες μπορούν να επωφεληθούν του ευεργετήματος των μειωμένων κατά 50% εισφορών, μέσω της κατάταξής τους στην 1η ασφαλιστική κατηγορία. Ευνόητο είναι ότι μετά την παρέλευση του δωδεκάμηνου οι ασφαλισμένες μητέρες θα έχουν τη δυνατότητα να κάνουν χρήση της ειδικής ασφαλιστικής κατηγορίας για το εναπομένον χρονικό διάστημα.
Επίσης, η πρόβλεψη του άρθρου 39 παρ. 13 του ν.4387/2016, όπως αυτό ίσχυε μέχρι 31/12/2019, για καταβολή μειωμένων κατά 50% ασφαλιστικών εισφορών σε περιπτώσεις ασφαλισμένων που συμπλήρωναν 40 έτη ασφάλισης, καταργείται από 1/1/2020.
