Ακυρώνονται οι έλεγχοι των εισπρακτικών υπηρεσιών του ΕΦΚΑ που γίνονται σε εργοδότες και αφορούν σε εισφορές των ετών από 2006 έως και το 2011, καθότι αυτές παραγράφονται λόγω δεκαετίας.
Σύμφωνα με τον ν. 4997/2022, ο χρόνος της παραγραφής των οφειλών προς τον ΕΦΚΑ, μειώθηκε από 20 σε 10χρόνια, σε εφαρμογή της υπ. αρ.1833/2021 απόφασης της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας.
Ωστόσο υπάρχουν πολλά σκοτεινά σημεία με τα χρέη που είναι στο όριο της δεκαετούς παραγραφής, καθώς και για «παλαιά» χρέη που έχουν βεβαιωθεί ή βεβαιώνονται σε συγκεκριμένες ημερομηνίες.
Ο ν. 4997/2022 ισχύει από τις 22 Νοεμβρίου 2022 και σύμφωνα με τις διατάξεις του, η αξίωση του e-ΕΦΚΑ και των φορέων που εντάσσονται σε αυτόν για την είσπραξη απαιτήσεων από μη καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές και των πάσης φύσεως προσθέτων τελών, τόκων, προσαυξήσεων, προστίμων και επιβαρύνσεων, καθώς και των λοιπών ποσών που συνεισπράττονται με αυτές, υπόκειται σε δεκαετή παραγραφή που αρχίζει από την πρώτη μέρα του επόμενου έτους εκείνου εντός του οποίου παρασχέθηκε η ασφαλιστέα εργασία ή υπηρεσία, ανεξαρτήτως του χρόνου κατά τον οποίο οι απαιτήσεις αυτές βεβαιώθηκαν.
Οι νέες οδηγίες του ΕΦΚΑ
Με νέα εγκύκλιο ο ΕΦΚΑ παρέχει διευκρινίσεις σχετικά με τους ελέγχους των εργοδοτών μετά από υποβολή καταγγελίας.
Συγκεκριμένα από τις 25 Νοεμβρίου 2022, οι έλεγχοι εργοδοτών κοινών επιχειρήσεων και οικοδομοτεχνικών έργων που διενεργούνται καθώς και οι έλεγχοι που θα διενεργηθούν προς διερεύνηση καταγγελίας που έχει υποβληθεί μέχρι την 30η Ιουνίου 2022 και αφορούν σε περιόδους μισθωτής απασχόλησης από 1η Ιανουαρίου 2006 έως και 31 Δεκεμβρίου 2011, ολοκληρώνονται με ενημέρωση της ασφαλιστικής ιστορίας του εργαζόμενου, χωρίς να καταλογίζονται ασφαλιστικές εισφορές σε βάρος του εργοδότη.
Συγκεκριμένα, για την ανωτέρω χρονική περίοδο μισθωτής απασχόλησης, τα ελεγκτικά όργανα του Φορέα επιτρέπεται να ολοκληρώσουν μόνο τους ουσιαστικούς ελέγχους (τακτικούς, έκτακτους και ειδικούς) που έχουν ξεκινήσει να διενεργούν στο Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα και έχουν αριθμό ουσιαστικού ελέγχου μέχρι τις 25 Νοεμβρίου 2022.
Επίσης, τα ελεγκτικά όργανα εξετάζουν και διεκπεραιώνουν αιτήματα καταγγελιών - δηλώσεων απασχόλησης που έχουν υποβληθεί έως τις 30 Ιουνίου 2022, ενώ αυτές που έχουν υποβληθεί από την 1η Ιουλίου 2022 και μετέπειτα, απορρίπτονται λόγω παραγραφής.
Όπως σημειώνεται στην εγκύκλιο, το δικαίωμα του e-ΕΦΚΑ ως προς την εν ευρεία έννοια βεβαίωση έχει παραγραφεί για τη χρονική περίοδο από 2006 έως και 2011.
Ωστόσο, με σκοπό την προστασία των ασφαλιστικών δικαιωμάτων των εργαζόμενων για την εν λόγω χρονική περίοδο οι ελεγκτές προβαίνουν σε ενέργειες ενημέρωσης της ασφαλιστική τους ιστορίας, όταν εκκρεμούν έλεγχοι στο Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα μέχρι τις 25 Νοεμβρίου 2022 και καθώς και όταν πρόκειται για δεκτές καταγγελίες που έχουν υποβληθεί έως 30 Ιουνίου 2022.
Παραδείγματα
Οι ελεγκτές οφείλουν να ενημερώσουν την «ασφαλιστική ιστορία» των εργαζομένων, για το διάστημα που διεκδικούν τις εισφορές τους.
Παράδειγμα 1
Ουσιαστικοί έλεγχοι (τακτικοί, έκτακτοι, ειδικοί) που έχουν καταχωρηθεί στο Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα (με αριθμό συστήματος - ουσιαστικού ελέγχου) μέχρι τις 25 Νοεμβρίου 2022 και είναι σε εξέλιξη.
Ο αρμόδιος ελεγκτής προβαίνει σε ακύρωση του ελέγχου στο σύστημα. Κατόπιν τούτου, συντάσσει έκθεση ελέγχου στην οποία αναγράφονται, μεταξύ άλλων, τα ευρήματα του ελέγχου, το σκεπτικό του, ο αριθμός του ουσιαστικού ελέγχου που ακυρώθηκε. Στη συνέχεια, εκδίδει σχετική απόφαση.
Ο ελεγκτής προβαίνει σε "Καταχώρηση Ασφαλιστικής Ιστορίας" του ασφαλισμένου στο Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα. Στον αριθμό τύπου παραστατικού, αναγράφεται ο αριθμός της απόφασης.
Παράδειγμα 2
Ουσιαστικοί έλεγχοι (τακτικοί, έκτακτοι, ειδικοί) μετά τις 25 Νοεμβρίου 2022, που έχουν καταχωρηθεί στο Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα (με αριθμό συστήματος - ουσιαστικού ελέγχου) μετά τις 25 Νοεμβρίου 2022 και είναι σε εξέλιξη ή ολοκληρώθηκαν.
Εάν ο έλεγχος είναι σε εξέλιξη, ακυρώνεται από τον αρμόδιο ελεγκτή. Όταν όμως έχει ολοκληρωθεί με έκδοση καταλογιστικών πράξεων ή αποφάσεων, ο ελεγκτής προβαίνει σε ενέργειες ακύρωσης ή τροποποίησης των αποτελεσμάτων που αφορούν σε παραγραφόμενη χρονική περίοδο. Στην περίπτωση αυτή, δεν ενημερώνεται η ασφαλιστική ιστορία του εργαζόμενου.
Παράδειγμα 3
Ουσιαστικοί έλεγχοι από καταγγελίες που έχουν υποβληθεί έως τις 30 Ιουνίου 2022, έχουν καταχωρηθεί στο Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα (με αριθμό συστήματος- ουσιαστικού ελέγχου) και είναι σε εξέλιξη.
Ο ελεγκτής προβαίνει σε ακύρωση του ελέγχου στο Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα, συντάσσει έκθεση ελέγχου, εκδίδει αντίστοιχη απόφαση και τέλος, καταχωρεί την ασφαλιστική ιστορία του εργαζόμενου στο Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα.
Παράδειγμα 4
Καταγγελίες - δηλώσεις απασχόλησης που έχουν υποβληθεί έως τις 30 Ιουνίου 2022 και δεν έχει πραγματοποιηθεί η καταχώρηση του ουσιαστικού ελέγχου στο Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα.
Οι καταγγελίες ελέγχονται ως προς το περιεχόμενό τους (έλεγχος του πραγματικού της απασχόλησης) και εάν διαπιστωθεί από τον ελεγκτή το βάσιμο των ισχυρισμών του καταγγέλλοντα, ολοκληρώνονται μόνο με καταχώρηση ασφαλιστικής ιστορίας.
Παράδειγμα 5
Καταγγελίες - δηλώσεις απασχόλησης που έχουν υποβληθεί μετά τις 30 Ιουνίου 2022 δεν έχει πραγματοποιηθεί η καταχώρηση του ουσιαστικού ελέγχου στο Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα και περιέχουν μόνο παραγεγραμμένες χρονικές περιόδους.
Στην περίπτωση αυτή, συντάσσεται έκθεση ελέγχου, εκδίδεται απόφαση απόρριψης καταγγελίας λόγω παραγραφής μέσω Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα, χωρίς ενημέρωση ασφαλιστικής ιστορίας του εργαζόμενου.
Διευκρινίζεται ότι για τη διεκπεραίωση καταγγελιών - δηλώσεων απασχόλησης που έχουν υποβληθεί έως τις 30 Ιουνίου 2022, οι οποίες περιέχουν παραγεγραμμένες και μη χρονικές περιόδους, μετά την εξέτασή τους και εφόσον κριθεί ότι θα πρέπει να γίνουν δεκτές ή μερικώς δεκτές:
- Για το διάστημα που είναι παραγεγραμμένο, ακολουθείται η διαδικασία της καταχώρησης ασφαλιστικής ιστορίας με τα ορθά ασφαλιστικά στοιχεία,
- Για το μη παραγεγραμμένο διάστημα, διενεργείται ουσιαστικός έλεγχος και καταλογισμός ασφαλιστικών εισφορών.
Παράδειγμα 6
Εργαζόμενος υπέβαλε στις 10-5-2022 στο Περιφερειακό Ελεγκτικό Κέντρο Ασφάλισης (Π.Ε.Κ.Α.) καταγγελία – δήλωση απασχόλησης, για τη χρονική περίοδο μεταξύ Ιανουαρίου 2009 - Δεκεμβρίου 2015.
Ο ελεγκτής θα ελέγξει τα ασφαλιστικά στοιχεία του εργαζόμενου για όλη τη χρονική περίοδο, δηλαδή από το 2009-2015, προκειμένου να αποφασίσει για το πραγματικό της απασχόλησης.
Στη συνέχεια, εφόσον κρίνει ότι αποδέχεται το περιεχόμενο της καταγγελίας για όλο το αναφερόμενο σε αυτή χρονικό διάστημα, θα προβεί:
- Σε σύνταξη έκθεσης ελέγχου, έκδοση σχετικής απόφασης για το παραγεγραμμένο χρόνο και καταχώρηση της ασφαλιστικής ιστορίας και
- Σε διενέργεια ουσιαστικού ελέγχου και αποδοχή καταγγελίας για τον υπόλοιπο χρόνο.
