Αυστηρή προειδοποίηση στον Ερντογάν για «μεγάλες κυρώσεις» απηύθυνε ο Ντόναλντ Τραμπ, με αποτέλεσμα να «βουλιάξει» η τουρκική λίρα, ενώ το Κογκρέσο μπλόκαρε την παράδοση των μαχητικών αεροσκαφών F-35 στην Τουρκία.
Ο Αμερικανός πρόεδρος προκάλεσε σοκ στην Άγκυρα και στις αγορές με ένα μήνυμα στο Twitter, δια του οποίου κάλεσε επιτακτικά την Τουρκία να απελευθερώσει τον Αμερικανό κληρικό Άντριου Μπράνσον, που έμεινε δύο χρόνια στις τουρκικές φυλακές με κατηγορίες για σχέσεις με το κίνημα Γκιουλέν και το PKK. Ο Ερντογάν επιχειρεί να μετατρέψει την κράτηση του Μπράνσον σε μέσο πίεσης για την έκδοση του Γκιουλέν από τις ΗΠΑ στην Τουρκία.
«Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα επιβάλλουν μεγάλες κυρώσεις στην Τουρκία για τη μακρά κράτηση του πάστορα Άντριου Μπράνσον, ενός σπουδαίου Χριστιανού, οικογενειάρχη και υπέροχου ανθρώπου. Υποφέρει πολύ. Αυτός ο αθώος άνθρωπος της θρησκείας πρέπει να απελευθερωθεί αμέσως!», έγραψε ο Τραμπ.
Το μήνυμα, όπως και το ανάλογου περιεχόμενου μήνυμα μέσω Twitter του Αμερικανού αντιπρόεδρου, Μάικ Πενς (έκανε λόγο για «σημαντικές κυρώσεις»), προκάλεσε αίσθηση στην Άγκυρα, όπου είχε δημιουργηθεί η εντύπωση ότι, μετά την απόφαση τουρκικού δικαστηρίου να αποφυλακισθεί για λόγους υγείας ο Μπράνσον και να τεθεί σε κατ’ οίκον περιορισμό, θα περιορίζονταν οι αμερικανικές αντιδράσεις στην κράτησή του.
Η τουρκική εφημερίδα “Sabah” έγραψε ότι ο Τραμπ υπέκυψε στις πιέσεις των Ευαγγελιστών, που έχουν μεγάλη ισχύ στο εσωτερικό του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος. Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Μ. Τσαβούσογλου, αντέδρασε με ένα οργισμένο μήνυμα στο Twitter: «Ποτέ δεν θα ανεχθούμε απειλές από οποιονδήποτε».
Όμως, όσο… ηχηρή και αν ήταν η αντίδραση της Άγκυρας, το μήνυμα Τραμπ προκάλεσε σοβαρούς κλυδωνισμούς στην τουρκική λίρα και στο Χρηματιστήριο της Κωνσταντινούπολης, που είχαν κάνει ράλι αμέσως μετά την ανακοίνωση της εξόδου του Μπράνσον από την φυλακή, έχοντας την εντύπωση ότι θα περιορίζονταν οι εντάσεις με τις ΗΠΑ.
Η λίρα έχασε 1,8% και οι απώλειές της αυτό το μήνα φθάνουν το 5,5%, που αποτελεί τη χειρότερη επίδοση ανάμεσα στα νομίσματα των αναδυόμενων οικονομιών. Από την αρχή του έτους, η λίρα χάνει 19,3% και έχει τη δεύτερη χειρότερη επίδοση μετά το πέσο της Αργεντινής (-28,6%), η οποία, ως γνωστόν, προσέφυγε στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
Το Χρηματιστήριο της Κωνσταντινούπολης έχει τη χειρότερη επίδοση μεταξύ των αναδυόμενων αγορών, υποχωρώντας φέτος κατά 37,3%.
Σε ένα άλλο πεδίο αντιπαράθεσης ΗΠΑ – Τουρκίας, την παράδοση στην Άγκυρα των πρώτων «αόρατων» μαχητικών αεροσκαφών F-35, οι εξελίξεις είναι επίσης δυσμενείς για τους Τούρκους.
Το Κογκρέσο υπερψήφισε το νομοσχέδιο που «παγώνει» την παράδοση των αεροσκαφών, παρότι το Πεντάγωνο είχε ζητήσει να προχωρήσει κανονικά η διαδικασία. Ο νόμος υποχρεώνει το Πεντάγωνο να αναζητήσει τρόπους για να περιορισθούν οι κίνδυνοι να περιέλθουν στην Μόσχα απόρρητες πληροφορίες για την τεχνολογία των F-35, κάτι που θα μπορούσε να συμβεί εάν εγκατασταθούν στην Τουρκία τα ρωσικά πυραυλικά συστήματα S-400.
Εντός 90 ημερών, το Πεντάγωνο θα πρέπει να παραδώσει ειδική σχετική έκθεση στο Κογκρέσο και μόνο αν κριθεί ότι δεν υφίστανται κίνδυνοι «διαρροής» απορρήτων θα επιτραπεί η παράδοση των μαχητικών στην Τουρκία.
Πριν από λίγες ημέρες, Αμερικανοί αξιωματούχοι έκαναν γνωστό ότι δόθηκε στον Ερντογάν μια εναλλακτική λύση για να ξεπερασθεί η κρίση με τους S400: να εγκριθεί η πώληση αντιπυραυλικών συστημάτων Patriot στην Τουρκία, ώστε να ακυρώσει την παραγγελία των ρωσικών συστημάτων.
Σύμφωνα με τον τουρκικό Τύπο, όμως, ο Τούρκος ΥΠΕΞ δήλωσε πρόσφατα στον Αμερικανό ομόλογό του, Μάικ Πομπέο, ότι η Άγκυρα δεν πρόκειται να ακυρώσει την παραγγελία των S400, αλλά θα προσπαθήσει να εξαλείψει τους κινδύνους διαρροής μυστικών στην Ρωσία.
