Ενώ η Ελλάδα γιορτάζει το πρώτο Πάσχα σε καραντίνα, που υπονομεύει την συνήθη ψυχική ανάταση και την ευφορία των ημερών, κυβέρνηση,κόμματα, επιχειρήσεις, εργαζόμενοι και εκατομμύρια πολίτες αγωνιούν για την επόμενη μέρα στην οικονομία.
Ολοι γνωρίζουν ότι η “Ανάσταση” είναι ακόμη πολύ μακριά και ότι η ελληνική οικονομία έχει να βαδίσει ακόμη πολύ δρόμο στον Γολγοθά, σέρνοντας τον “σταυρό του μαρτυρίου”.
Πριν ακόμη φανούν σε όλο το μέγεθος και το εύρος οι επιπτώσεις της, η πανδημία έχει αλλάξει όλα τα δεδομένα στο πεδίο της οικονομίας, στα δημοσιονομικά, στο επιχειρηματικό περιβάλλον και στην αγορά εργασίας.
Σε όλα αυτά τα μέτωπα οι συνθήκες επιδεινώνονται, παρά τις φιλότιμες προσπάθειες της κυβέρνησης να στηρίξει τις επιχειρήσεις και τους εργαζόμενους με χρηματικές παροχές και φορολογικές διευκολύνσεις, που διογκώνουν τελικά τις δημόσιες δαπάνες, απορρυθμίζουν τη ροή φορολογικών εσόδων και οδηγούν στη διαμόρφωση πρωτογενούς ελλείμματος αντί πλεονάσματος.
Λουκέτα και απολύσεις
Τα προβλήματα στην πραγματική οικονομία θα γίνουν εμφανέστερα μόλις αρθούν τα απαγορευτικά μέτρα για την αντιμετώπιση της πανδημίας και επαναλειτουργήσουν οι επιχειρήσεις. Θα κλιμακωθούν στη συνέχεια τους επόμενους μήνες, όταν θ'αρχίσει να φαίνεται η μεγάλη πτώση του τζίρου. Η κορύφωση θα έλθει από τον Αύγουστο-Σεπτέμβριο,όταν θα πρέπει να εξοφληθούν υποχρεώσεις που ανεστάλη η πληρωμή τους στο πλαίσιο των μέτρων στήριξης.
Εκτακτη έρευνα του Ινστιτούτου Μελετών της ΓΣΕΒΕΕ καταλήγει σε άκρως ανησυχητικές εκτιμήσεις: Περίπου 100.000 μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις θα κλείσουν, αδυνατώντας να αντεπεξέλθουν στις οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας. Λόγω των “λουκέτων” θα χαθούν περί τις 130.000 θέσεις μισθωτής εργασίας, ενώ χωρίς απασχόληση θα βρεθούν περίπου 120.000 ιδιοκτήτες μικρών επιχειρήσεων.
Όι εκτιμήσεις αυτές μπορεί να αποδειχθούν “τραβηγμένες”, αν η πανδημία τελειώσει γρήγορα και η οικονομία επανέλθει σε “κανονικότητα” έως τα τέλη Μαϊου. Εν πάση περιπτώσει, δίνουν μιά ένδειξη των επιπτώσεων που μπορεί να δούμε στην αγορά τους επόμενους μήνες – ιδιαίτερα μάλιστα αν καθυστερήσει η επιστροφή στην κανονικότητα.
Μαύρες προβλέψεις
Οι προοπτικές είναι εξαιρετικά αβέβαιες – και οπωσδήποτε εξόχως αρνητικές. Οι προβλέψεις διεθνών οργανισμών, ξένων οίκων και αναλυτών σκιαγραφούν ένα μέλλον με βαθιά ύφεση, υψηλή ανεργία, μεγάλα δημοσιονομικά ελλείμματα και περαιτέρω δραματική αύξηση του δημόσιου χρέους ως ποσοστού ΑΕΠ.
Ακρως ανησυχητικές οι εκτιμήσεις του ΔΝΤ, που προβλέπει ύφεση 10% φέτος και εκτόξευση της ανεργίας στο 22%. Οσον αφορά τα δημοσιονομικά, αναμένει συρρίκνωση των δημοσίων εσόδων κατά 2,5% του ΑΕΠ και μεγάλη αύξηση των δημοσίων εσόδων (κατά 6,9% του ΑΕΠ). Ως αποτέλεσμα αυτών των μεταβολών, αντί πρωτογενούς πλεονάσματος θα έχουμε έλλειμα 5,1% και το δημόσιο χρέος θα υπερβεί το 200% του ΑΕΠ!
Οι προβλέψεις αυτές “μεταφράζονται” σε απώλεια ακαθάριστου εθνικού προίόντος περίπου 20 δισ. ευρώ - σχεδόν 2.000 ευρώ κατά κεφαλήν(!) - και σε απώλεια 270.000 θέσεων μισθωτής εργασίας.
Με "δύο καρπούζια στη μασχάλη"
Το μεγάλο στοίχημα για την κυβέρνηση είναι να συγκεράσει τώρα δύο αντικρουόμενους στόχους:
- Αφ' ενός να στηρίξει την οικονομία, τις επιχειρήσεις και τους εργαζόμενους, ξοδεύοντας κρατικό χρήμα για να παραμείνει αλώβητος ο παραγωγικός ιστός, να διατηρηθούν θέσεις απασχόλησης, συγκρατηθεί η αναπόφευκτη συρρίκνωση της εγχώριας ζήτησης-κατανάλωσης και να μπορέσει να ξεκινήσει γρήγορα η ανάκαμψη
- Αφ' ετέρου, να αποφύγει το δημοσιονομικό “ξεχείλωμα” και τα μεγάλα ελλείμματα, που τα ανέχεται τώρα η ΕΕ/Ευρωζώνη επειδή όλες οι χώρες “βράζουν στο ίδιο καζάνι”, αλλά είναι αμφίβολο αν θα δείξει την ίδια ανοχή μετά το τέλος της πανδημίας, όταν καλυτερεύσουν οι συνθήκες στην παγκόσμια οικονομία
