Δήμευση των περιουσιακών στοιχείων που δεν δηλώνονται στο πόθεν έσχες, του υπόχρεου ή των ανήλικων τέκνων του, τσουχτερά πρόστιμα και ποινές φυλάκισης ακόμα και για ποσά των 30.000 ευρώ, προβλέπει το νέο πλαίσιο για το πόθεν έσχες, που θα τεθεί σε εφαρμογή από τις προσεχείς δηλώσεις.
Με το νομοσχέδιο του υπουργείου Δικαιοσύνης, το οποίο κατατέθηκε στη Βουλή, καθίσταται αυστηρότερο το πλαίσιο των κυρώσεων για τους παραβάτες.
Ο λόγος της αυστηροποίησης είναι τα τελευταία κρούσματα με δηλώσεις πολιτικών προσώπων τα οποία ξέχασαν να δηλώσουν σημαντικής αξίας περιουσιακά στοιχεία, αλλά και ο διάτρητος τρόπος εφαρμογής της διαδικασίας του πόθεν έσχες, στην περίπτωση του Γιώργου Τράγκα, ο οποίος μετά θάνατον βρέθηκε να έχει αδήλωτη τεράστια περιουσία, και ας υπέβαλε ετησίως τις δηλώσεις πόθεν έσχες.
Κατασχέσεις
Σύμφωνα με το άρθρο 33 του νομοσχεδίου, τα περιουσιακά στοιχεία, που δεν δηλώθηκαν, δημεύονται με την καταδικαστική απόφαση, εκτός αν ο υπαίτιος αποδεικνύει τη νόμιμη προέλευσή τους ή την εκ παραδρομής ανακριβή ή μη δήλωσή τους.
Σε περίπτωση ανάμειξης του προϊόντος του αδικήματος με περιουσία που προέρχεται από νόμιμες πηγές, η κατάσχεση και η δήμευση επιβάλλονται μέχρι του ποσού της αξίας του προϊόντος αυτού.
Επίσης, αν τα περιουσιακά στοιχεία που υπόκεινται σε δήμευση, δεν υπάρχουν πλέον, δεν έχουν βρεθεί, δεν είναι δυνατόν να κατασχεθούν ή ανήκουν σε τρίτο σε βάρος του οποίου δεν είναι δυνατόν να επιβληθεί δήμευση, δημεύονται άλλα περιουσιακά στοιχεία του υπαιτίου ίσης αξίας με αυτά κατά τον χρόνο της καταδικαστικής απόφασης, όπως προσδιορίζονται από το δικαστήριο.
Το δικαστήριο μπορεί να επιβάλλει και χρηματική ποινή μέχρι το ποσό της αξίας των περιουσιακών στοιχείων, αν κρίνει ότι δεν υπάρχουν πρόσθετα περιουσιακά στοιχεία για δήμευση ή τα υπάρχοντα υπολείπονται της αξίας των υποκειμένων σε δήμευση.
Πρόστιμα ίσης αξίας
Παράλληλα, σε βάρος του ελεγχόμενου υπόχρεου καταλογίζεται χρηματικό ποσό μέχρι της αξίας περιουσιακού αποκτήματος, το οποίο απέκτησε ο ίδιος ή το ανήλικο τέκνο του, εφόσον η προέλευση του περιουσιακού οφέλους δεν δικαιολογείται.
Ο καταλογισμός γίνεται υπέρ του Δημοσίου από το αρμόδιο τμήμα του Ελεγκτικού Συνεδρίου, αλλά δεν εφαρμόζεται, εάν το περιουσιακό στοιχείο έχει δημευθεί.
Φυλάκιση
Ο υπόχρεος που παραλείπει να υποβάλει δήλωση πόθεν έσχες εντός της προθεσμίας τιμωρείται με φυλάκιση και με χρηματική ποινή. Ειδικότερα:
- Αν ο υπόχρεος τελεί το αδίκημα με σκοπό την απόκρυψη περιουσιακού στοιχείου αξίας ανώτερης των 30.000 ευρώ, τιμωρείται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον δύο (2) ετών και χρηματική ποινή από χίλιες (1.000) έως πέντε χιλιάδες (5.000) ημερήσιες μονάδες. Το ύψος καθεμίας από τις ημερήσιες μονάδες δεν μπορεί να είναι κατώτερο από δέκα (10) ευρώ ούτε ανώτερο από εκατό (100) ευρώ.
- Τιμωρείται με ποινή κάθειρξης έως δέκα (10) ετών και χρηματική ποινή από χίλιες (1.000) έως δέκα χιλιάδες (10.000) ημερήσιες μονάδες, το ύψος καθεμίας από τις οποίες δεν μπορεί να είναι κατώτερο από είκοσι (20) ευρώ ούτε ανώτερο από εκατό (100) ευρώ, αν η συνολική αξία της αποκρυπτόμενης περιουσίας του ιδίου και των λοιπών προσώπων, για τα οποία αυτός οφείλει να υποβάλει δήλωση, υπερβαίνει συνολικά το ποσό των 300.000 ευρώ, ανεξαρτήτως αν η απόκρυψη επιχειρείται με τη μη υποβολή δήλωσης ή την υποβολή ελλιπούς ή ανακριβούς δήλωσης.
- Αν οι πράξεις τελέστηκαν από αμέλεια, επιβάλλεται χρηματική ποινή. Το δικαστικό συμβούλιο ή το δικαστήριο, εκτιμώντας ελεύθερα όλες τις περιστάσεις, μπορεί να κρίνει τις πράξεις αυτές ατιμώρητες.
- Τρίτο πρόσωπο, το οποίο εν γνώσει του συμπράττει στην υποβολή ανακριβούς δήλωσης και ιδίως στην παράλειψη δήλωσης περιουσιακών στοιχείων, τιμωρείται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον έξι (6) μηνών και με χρηματική ποινή, εκτός αν τιμωρείται βαρύτερα από άλλη διάταξη.
Δηλώσεις και οι σύζυγοι
Παράλληλα με το νομοσχέδιο καθιερώνεται η αυτοτελής υποχρέωση των συζύγων των υπόχρεων ή των συναψάντων σύμφωνα συμβίωσης με τους υπόχρεους, να υποβάλουν κι αυτοί δηλώσεις περιουσιακής κατάστασης και οικονομικών συμφερόντων. Μέχρι σήμερα, οι σύζυγοι απλώς επιβεβαιώνουν το περιεχόμενο της δήλωσης του υπόχρεου συζύγου.
Στο εξής, όμως, αν παραλείψουν να υποβάλουν δήλωση, θα έχουν τις ίδιες ποινές που προβλέπονται για τον σύζυγο.
Επίσης, καθιερώνεται η προσυμπλήρωση των δηλώσεων πόθεν έσχες, με τα στοιχεία για τα εισοδήματα, τα περιουσιακά στοιχεία, τις καταθέσεις, τις επενδύσεις και τις θυρίδες των υπόχρεων.
Τα στοιχεία αυτά θα υποβάλλονται ηλεκτρονικά από τις τράπεζες και τους άλλους φορείς στην Αρχή Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες, με τα οποία θα προσυμπληρώνονται οι δηλώσεις των υπόχρεων.
Το γεγονός ότι η Αρχή για το ξέπλυμα χρήματος θα έχει ηλεκτρονικά τα στοιχεία των καταθέσεων και των θυρίδων και των άλλων χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων, καθιστά πιο εύκολες τις διασταυρώσεις.
Τέλος, από τις δηλώσεις πόθεν έσχες, θα ελέγχεται κάθε χρόνο δειγματοληπτικά και με βάση κριτήρια ανάλυσης κινδύνου το 7%.
