Ξεσκόνισμα των τραπεζικών καταθέσεων και άλλων χρηματοοικονομικών επενδύσεων, μέσα από πλήθος διασταυρωτικών ελέγχων προβλέπει η απόφαση για τον έλεγχο των φετινών δηλώσεων «πόθεν έσχες».
Σύμφωνα με την απόφαση που συνυπογράφουν ο πρόεδρος της Βουλής Κων. Τασούλας οι υπουργοί Οικονομικών Χρ. Σταϊκούρας, Δικαιοσύνης Κων. Τσιάρας και ο υφυπουργός Οικονομικών Απ. Βεσυρόπουλος, από φέτος καθιερώνονται πολλαπλά στάδια ελέγχων στις δηλώσεις πόθεν έσχες, ενώ φυσικά αίρονται τραπεζικό και φορολογικό απόρρητο.
Στο πλαίσιο των σταδίων ελέγχου, στην απόφαση σημειώνεται ότι ο διενεργούμενος έλεγχος της δήλωσης αποσκοπεί στον εντοπισμό τυχόν ελλείψεων, ανακριβειών ή/και αδικαιολόγητης επαύξησης περιουσίας ή απόκρυψης μέρους αυτής.
Ειδικότερα, η διαδικασία εξέτασης των δηλώσεων «πόθεν έσχες», περιλαμβάνει τα εξής στάδια:
- Διαπίστωση υποβολής δήλωσης κατά το ελεγχόμενο έτος,
- Έλεγχος πληρότητας συμπλήρωσης των πινάκων της δήλωσης,
- Έλεγχος του αληθούς του περιεχομένου της δήλωσης,
- Επεξεργασία δηλωθέντων στοιχείων.
Ειδικά, ο έλεγχος της αρχικής δήλωσης αφορά στη διαπίστωση του αληθούς περιεχομένου, ανακριβειών και ελλείψεων για τα περιουσιακά στοιχεία που υφίστανται κατά τον χρόνο κτήσης της ιδιότητας. Κατά τον έλεγχο των εσόδων από κάθε πηγή που αποκτήθηκαν κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος, λαμβάνει χώρα αντιπαραβολή του περιεχομένου του οικείου πίνακα της δήλωσης προς τα υποβληθέντα (Ε1) έντυπα φορολογίας εισοδήματος ή/και του εντύπου στοιχείων δήλωσης φορολογίας εισοδήματος του αντιστοίχου έτους, καθώς και οιωνδήποτε ετέρων εγγράφων, τα οποία έχουν υποβληθεί από τον ελεγχόμενο.
Οι έλεγχοι καταθέσεων και ακινήτων
- Κατά τον έλεγχο μετοχών ημεδαπών και αλλοδαπών εταιρειών, ομολόγων και κάθε είδους ομολογιών, αμοιβαίων κεφαλαίων, παραγώγων χρηματοοικονομικών προϊόντων καθώς και οποιουδήποτε χρηματοοικονομικού προϊόντος τράπεζας, ασφαλιστικής ή οποιουδήποτε άλλου χρηματοπιστωτικού ιδρύματος, πραγματοποιείται αντιπαραβολή των δηλωθέντων χρηματοοικονομικών προϊόντων προς το περιεχόμενο των παραστατικών.
- Κατά τον έλεγχο μισθωμένων θυρίδων, κινητών μεγάλης αξίας και μετρητών λαμβάνει χώρα αντιπαραβολή των σχετικών παραστατικών.
- Κατά τον έλεγχο των καταθέσεων σε τράπεζες, Ταμιευτήρια και άλλα ημεδαπά ή αλλοδαπά πιστωτικά ιδρύματα, λαμβάνει χώρα αντιπαραβολή του περιεχομένου του οικείου πίνακα της δήλωσης προς τα αντίστοιχα παραστατικά ή βεβαιώσεις.
- Κατά τον έλεγχο εμπραγμάτων δικαιωμάτων γίνεται αντιπαραβολή με τους τίτλους κτήσης και τη Βεβαίωση δηλωθείσας περιουσιακής κατάστασης.
- Κατά τον έλεγχο των δηλωθέντων οχημάτων, πλωτών και εναέριων μέσων, λαμβάνει χώρα έλεγχος των φορολογικών ή άλλων παραστατικών και διασταύρωσή τους με τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος ή άλλες πηγές.
- Κατά τον έλεγχο των Συμμετοχών σε Επιχειρήσεις λαμβάνει χώρα αντιπαραβολή προς τα υποβληθέντα έντυπα φορολογίας εισοδήματος του αντιστοίχου έτους, καθώς και προς οποιαδήποτε έτερα έγγραφα.
- Κατά τον έλεγχο Δανειακών Υποχρεώσεων και Οφειλών, λαμβάνει χώρα αντιπαραβολή του περιεχομένου του οικείου πίνακα της δήλωσης προς το υποβληθέν Ε1 έντυπο φορολογίας εισοδήματος ή/και οποιοδήποτε άλλο στοιχείο ή παραστατικό.
Τι τσεκάρουν οι ελεγκτές
Κατά την επεξεργασία των δηλώσεων, γίνεται αριθμητική επεξεργασία των συλλεχθέντων στοιχείων και ελεγκτική επαλήθευσή τους σε κατάλληλα διαμορφωμένο φύλλο υπολογισμού.
Προκειμένου να εξαχθεί το ύψος του χρηματικού ποσού, το οποίο φέρεται ότι αναλώθηκε κατά τη διάρκεια της ελεγχόμενης περιόδου από τον ελεγχόμενο, αθροίζονται, αφενός τα έσοδά του από κάθε πηγή, όπως αυτά είτε έχουν προκύψει με βάση το περιεχόμενο της δήλωσης, είτε αποκαλύφθηκαν στο πλαίσιο του ελέγχου, και αφετέρου αθροίζονται οι ετήσιες δαπάνες του.
Επίσης, καταγράφεται η θετική ή αρνητική διαφορά που προκύπτει από την σύγκριση του ύψους των καταθέσεων στην αρχή της περιόδου ελέγχου με το αντίστοιχο ύψος του τέλους. Ομοίως καταγράφονται και οι χρηματικές διαφορές αρχής περιόδου και τέλους από τα υπόλοιπα περιουσιακά στοιχεία που εμφανίζονται στους πίνακες της δήλωσης. Από την επεξεργασία των ανωτέρω στοιχείων προκύπτει το χρηματικό ποσό, το οποίο χρησιμοποιήθηκε για την εξυπηρέτηση των αναγκών διαβίωσης του ελεγχόμενου.
Το ποσό αυτό δύναται να συνεκτιμηθεί κατά περίπτωση με τα τεκμήρια διαβίωσης, όπως αυτά καθορίζονται από την ΕΛΣΤΑΤ ή με άλλο τρόπο, ως ένδειξη φερόμενης απόκρυψης εισοδημάτων, στο πλαίσιο της κατάρτισης της Δ.Π.Κ.. Στην περίπτωση που δεν καλύπτεται το θετικό ποσό από το όριο που έχει τεθεί ή εμφανίζεται αρνητικό ποσό, συντρέχει λόγος περαιτέρω διερεύνησης της Δ.Π.Κ. του ελεγχόμενου.
Πού αναζητούνται στοιχεία
Οι μέθοδοι αναζήτησης στοιχείων είναι:
- Ο έλεγχος στοιχείων μέσω βάσεων δεδομένων.
- Η κλήση ελεγχόμενου προς παροχή διευκρινίσεων και στοιχείων, τηρουμένων των προθεσμιών που προβλέπονται στο ν. 3213/2003 (Α' 309), όπως ισχύει, αναφορικά με το περιεχόμενο της δήλωσής του.
- Η υποβολή αιτημάτων - ερωτημάτων προς άλλες Υπηρεσίες για παροχή στοιχείων.
Το απόρρητο
Η διαδικασία άρσης των απορρήτων του ελεγχόμενου, μπορεί να ενεργοποιείται σε οποιοδήποτε στάδιο της διαδικασίας εξέτασης της Δ.Π.Κ., εφόσον απαιτείται, κατά την κρίση του Οργάνου και περιλαμβάνει τα εξής στάδια:
α. Συλλογή στοιχείων,
β. Διασταύρωση συλλεχθεισών πληροφοριών με δηλωμένα στις Δ.Π.Κ. στοιχεία. Θα πρέπει να λαμβάνονται ιδιαιτέρως υπόψη από τον ελεγκτή πιστώσεις προς τον ελεγχόμενο που αφορούν σε πρωτογενείς καταθέσεις και γενικότερα σε νέες χρηματικές εισροές,
γ. Καταγραφή ευρημάτων.
Μετά την ολοκλήρωση των διαδικασιών ελέγχου, συντάσσεται Έκθεση Ελέγχου, στην οποία καταγράφονται τυχόν:
α. Ελλείψεις και ανακρίβειες του περιεχομένου της Δ.Π.Κ.
β. Μη δικαιολογημένη επαύξηση περιουσιακών στοιχείων του ελεγχόμενου.
γ. Λοιπά ευρήματα ή διαπιστώσεις.
Διαχρονικά ωστόσο, η εμπειρία έχει αποδείξει πως η αυστηρότητα εξαντλείται σε όλους τους άλλους υπόχρεους, πλην των πολιτικών.
