Στη διάθεση των ελεγκτικών αρχών θα βρίσκονται σύντομα τα στοιχεία όλων των μετόχων, όλων των εταιρειών, στο πλαίσιο της προσπάθειας πάταξης της διακίνησης του «μαύρου χρήματος».
Σε ειδική πλατφόρμα που λειτουργεί στη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων, θα εισάγονται τα στοιχεία και οι συμμετοχές των προσώπων σε κάθε μορφής εταιρεία και στη συγκεκριμένη πλατφόρμα θα έχουν πρόσβαση οι οικονομικοί εισαγγελείς, η Αρχή Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες και γενικά όλες οι διωκτικές αρχές.
Πρόκειται για το Κεντρικό Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων είναι ένα ηλεκτρονικό μητρώο το οποίο έχει δημιουργηθεί, μέσω διαδικτυακής ηλεκτρονικής εφαρμογής και τηρείται στη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων. Σε αυτό, όλα τα νομικά πρόσωπα και όλες οι νομικές οντότητες που έχουν έδρα στην Ελλάδα ή ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα που φορολογείται στην Ελλάδα υποχρεούνται να καταχωρίζουν τα εκ του νόμου απαιτούμενα στοιχεία των πραγματικών δικαιούχων τους.
Χθες, τέθηκε σε δοκιμαστική λειτουργία η σχετική πλατφόρμα, ώστε να εξοικειωθούν με τη χρήση της οι υπόχρεοι, ενώ σε παραγωγική λειτουργία θα τεθεί από τις 16 Σεπτεμβρίου, από τις 30 Σεπτεμβρίου και από τις 14 Οκτωβρίου, αντίστοιχα, για κάθε ομάδα υπόχρεων επιχειρήσεων.
Το αργότερο μέχρι τις 29 Νοεμβρίου 2019, θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί η καταχώρηση των στοιχείων των μετόχων των εταιρειών.
Η πλατφόρμα αποτελεί υποχρέωση για την Ελλάδα που απορρέει από την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2015/849/ΕΕ (4η Οδηγία για το ξέπλυμα χρήματος), σχετικά με την πρόληψη της χρησιμοποίησης του χρηματοπιστωτικού συστήματος για τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες ή για τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας, όλα τα νομικά πρόσωπα και οι νομικές οντότητες θα πρέπει να καταχωρίζουν τα στοιχεία των πραγματικών δικαιούχων τους σε Κεντρικό Μητρώο που τηρείται από τα κράτη μέλη της Ε.Ε.
Οι προδιαγραφές της εφαρμογής καθορίστηκαν με τον νόμο ν.4557/2018 και εξειδικεύτηκαν με την απόφαση (αριθμ. 67343 ΕΞ 2019/ 20-06-2019) του πρώην υπουργού Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτου.
Η δοκιμαστική λειτουργία της νέας υπηρεσίας τέθηκε σε λειτουργία σε εκδήλωση που συμμετείχαν ο Υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κυριάκος Πιερρακάκης, ο Υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας και ο Γενικός Γραμματέας Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης Δημοσθένης Αναγνωστόπουλος.
Ο τρόπος δόμησης του μητρώου αυτού αποκαλύπτει τις συμμετοχές φυσικών προσώπων σε πλέγμα εταιριών με σκοπό την διερεύνηση του ποιος κατέχει ποσοστό δικαιωμάτων 25% και άνω και άρα ασκεί έλεγχο. Το πλήθος των εταιριών αυτών ανέρχεται σε περίπου 450.000.
Σύμφωνα με την απόφαση, πραγματικός δικαιούχος (beneficial owner) θεωρείται κάθε φυσικό πρόσωπο στο οποίο πραγματικά ανήκει ή το οποίο ελέγχει πραγματικά μία εταιρική οντότητα ή για λογαριασμό του οποίου διεξάγονται συναλλαγές ή δραστηριότητες μιας εταιρείας.
Η έννοια του πραγματικού δικαιούχου αντιπαραβάλλεται με την έννοια του νόμιμου κυρίου (legal owner) της νομικής οντότητας, ο οποίος δηλώνεται ως μέτοχος ασκών τον έλεγχο του νομικού προσώπου/οντότητας.
Ποιοι είναι οι υπόχρεοι καταχώρισης
Τα στοιχεία των εταιρειών που καταχωρούνται είναι μεταξύ των άλλων ο ΑΦΜ, Επωνυμία, ο Διακριτικός τίτλος, ο αριθμός ΓΕΜΗ, η μορφή νομικού προσώπου ή νομικής οντότητας, στοιχεία επικοινωνίας (Χώρα, Οδός, Αριθμός, ΤΚ, Πόλη, Περιφέρεια.
Τα στοιχεία των φυσικών προσώπων είναι: ΑΦΜ, Όνομα, Επώνυμο, Πατρώνυμο, τύπος πιστοποιητικού ταυτοποίησης, αριθμός πιστοποιητικού, ημερομηνία γέννησης, διεύθυνση κατοικίας (Χώρα διαμονής, Οδός, αριθμός, ΤΚ, Πόλη, Περιφερειακή Ενότητα, Περιφέρεια, τηλ. σταθερό, τηλ. κινητό, fax, email).
Υπόχρεοι καταχώρησης των στοιχείων τους είναι οι μέτοχοι των ακόλουθων εταιρικών μορφών:
1. Εμπορικές επιχειρήσεις που δεν είναι εισηγμένες σε ρυθμισμένη αγορά ή Πολυμερή Μηχανισμό Διαπραγμάτευσης:
α) Ομόρρυθμες Εταιρείες.
β) Ετερόρρυθμες εταιρείες.
γ) Ετερόρρυθμες εταιρείες κατά μετοχές.
δ) Εταιρείες Περιορισμένης Ευθύνης.
ε) Εταιρείες Περιορισμένης Ευθύνης μονοπρόσωπες.
στ) Ανώνυμες Εταιρείες.
ζ) ΙΜΕ ΕΠΕ.
η) Ιδιωτικές Κεφαλαιουχικές Εταιρείες,
θ) Θυγατρικές εταιρείες ή υποκαταστήματα ημεδαπών ή αλλοδαπών εταιρειών με πραγματικό δικαιούχο εισηγμένη εταιρεία στην Ελλάδα ή την αλλοδαπή.
2. Ναυτικές - ναυτιλιακές εταιρείες:
α) ναυτικές εταιρείες του ν. 959/1979 και ειδικές ναυτικές επιχειρήσεις (ΕΝΕ) εγκριτικών πράξεων του άρθρου 13 του ν.δ. 2687/1953 που έχουν καταχωρηθεί στο Μητρώο ΝΕ του ν. 959/1979,
β) τα εγκατεστημένα γραφεία στην Ελλάδα αλλοδαπών ναυτιλιακών εταιρειών του άρθρου 25 του ν. 27/1975 και οι ημεδαπές ναυτιλιακές εταιρείες υπαχθείσες στις διατάξεις του άρθρου 25 του ν. 27/1975,
γ) οι ναυτιλιακές εταιρείες πλοίων αναψυχής του ν. 3182/2003 (ΝΕΠΑ),
δ) οι συμπλοιοκτησίες.
3. Αστικές επαγγελματικές εταιρείες:
α) αστικές επαγγελματικές εταιρείες δικηγόρων,
β) αστικές επαγγελματικές εταιρείες συμ βολα ιογράφων,
γ) αστικές επαγγελματικές εταιρείες δικαστικών επι-
μελητών.
4. Οντότητες μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα:
α) σύλλογοι- σωματεία,
β) ιδρύματα,
γ) αστικές μη κερδοσκοπικές εταιρείες,
δ) μη κερδοσκοπικές οργανώσεις κατά την έννοια του
άρθρου 11 του ν. 2731/1999.
5. Καταπιστεύματα και παρεμφερή μορφώματα:
α) οι νομικές οντότητες της περιπτ. δ του άρθρου 2
του ν. 4172/2013,
β) τα αλλοδαπά εμπιστεύματα (trusts) του οποίου ο ιδρυτής, εμπιστευματούχος ή δικαιούχος είναι φορολογικός κάτοικος Ελλάδος,
γ) αλλοδαπά ιδρύματα (foundation).
6. Συνεταιρισμοί:
α) αστικοί συνεταιρισμοί,
β) οικοδομικοί συνεταιρισμοί,
γ) αγροτικοί συνεταιρισμοί,
δ) πιστωτικοί συνεταιρισμοί,
ε) πιστωτικοί συνεταιρισμοί που λειτουργούν με τη
μορφή πιστωτικού ιδρύματος.
7. Εταιρείες που βρίσκονται σε πτώχευση, εκκαθάριση ή ειδική εκκαθάριση ή σε παρόμοιες διαδικασίες αφερεγγυότητας.
Επίσης ο σύνδικος της πτώχευσης, ο διαχειριστής αφερεγγυότητας ή ο εκκαθαριστής ή ειδικός εκκαθαριστής καταχωρίζουν σε ειδική μερίδα του Κεντρικού Μητρώου τα στοιχεία των πραγματικών δικαιούχων.
Οι εισηγμένες εταιρείες σε ρυθμισμένη αγορά ή Πολυμερή Μηχανισμό Διαπραγμάτευσης που λειτουργεί στην Ελλάδα καταχωρίζονται αυτόματα στο Κεντρικό Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων, μέσω σύνδεσης του Κεντρικού Αποθετηρίου Αξιών με τη ΓΓΠΣ.
Τα στοιχεία καταχώρισης αφορούν τον Α.Φ.Μ. και τον κωδικό αναγνώρισης νομικού προσώπου (Legal Entity Identifier).
