Καταρρέει θεαματικά μια από τις πιο απρόβλεπτες πολιτικοοικονομικές συμμαχίες της τελευταίας δεκαετίας. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ και ο δισεκατομμυριούχος επιχειρηματίας Ίλον Μασκ αντάλλαξαν δημόσια σφοδρές κατηγορίες, απειλές και προσβολές, σε μια σύγκρουση που εξελίχθηκε μέσα σε λίγες ώρες από παρασκηνιακή δυσφορία σε ευθεία ρήξη.
Η ένταση πυροδοτήθηκε από την αντίδραση του Μασκ στο νέο φορολογικό και δημοσιονομικό νομοσχέδιο της κυβέρνησης Τραμπ, γνωστό ως "One Big Beautiful Bill". Ο CEO της Tesla και της SpaceX χαρακτήρισε το νομοσχέδιο «αηδιαστική ντροπή», που θα εκτινάξει το δημοσιονομικό έλλειμμα των ΗΠΑ και προέβλεψε ότι οι πολιτικές δασμών του Τραμπ θα οδηγήσουν σε ύφεση έως το τέλος του έτους.
Αναλυτές εκτιμούν ότι η νέα δέσμη μέτρων ενδέχεται να προσθέσει από 2,4 έως και 5 τρισ. δολάρια στο ομοσπονδιακό χρέος, που ήδη υπερβαίνει τα 36 τρισ.δολάρια.
Τραμπ: "Να κόψουμε το κρατικό χρήμα της Tesla"
Η απάντηση του Τραμπ ήρθε μέσω του Truth Social: «Ο πιο εύκολος τρόπος να εξοικονομήσουμε δισεκατομμύρια στον προϋπολογισμό είναι να τερματίσουμε τις κρατικές επιχορηγήσεις και συμβάσεις του Ίλον Μασκ».
Η απειλή δεν ήταν θεωρητική: από το 2000, οι εταιρείες του Μασκ έχουν λάβει πάνω από 22,5 δισ. δολάρια σε κρατικά συμβόλαια. Η SpaceX, μέσω της κάψουλας Dragon, είναι το μοναδικό αμερικανικό μέσο για την επανδρωμένη πρόσβαση στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό.
Η χρηματιστηριακή αγορά αντέδρασε αστραπιαία: η μετοχή της Tesla κατέγραψε πτώση άνω του 14%, χάνοντας περίπου 150 δισ. δολάρια κεφαλαιοποίησης, τη μεγαλύτερη ημερήσια απώλεια στην ιστορία της εταιρείας.
Μασκ: "Ο Τραμπ πρέπει να καθαιρεθεί"
Ο Μασκ απάντησε ακαριαία στο X, εγκρίνοντας με ένα σκέτο «ναι» ανάρτηση που ζητούσε την καθαίρεση του Τραμπ. Κατηγόρησε τον πρόεδρο για αχαριστία και ισχυρίστηκε πως χωρίς τη δική του οικονομική και τεχνολογική στήριξη, ο Τραμπ δεν θα είχε κερδίσει τις εκλογές του 2024.
Σε επόμενες αναρτήσεις, ο Μασκ ισχυρίστηκε ότι ο Τραμπ επιχειρεί να αποκρύψει "εμπλοκή του στις περιβόητες υποθέσεις του Τζέφρι Έπσταϊν" και άφησε αιχμές για πολιτική εκδικητικότητα, λέγοντας ότι αποπέμφθηκε από ρυθμιστικές διαδικασίες επειδή αρνήθηκε να στηρίξει το νομοσχέδιο.
Ο Τραμπ, από την πλευρά του κατηγόρησε τον Μασκ ότι "φόρεσε το προσωπείο του φιλελεύθερου μόλις μειώθηκαν οι επιδοτήσεις" για τα ηλεκτρικά οχήματα.
Αναλυτές της JPMorgan εκτιμούν ότι η απώλεια φορολογικών κινήτρων για την Tesla μπορεί να προκαλέσει πλήγμα 1,2 δισ. δολαρίων στα ετήσια κέρδη της εταιρείας.
Αντίποινα, υποχωρήσεις και δημόσιο θέαμα
Το αποκορύφωμα ήρθε όταν ο Μασκ απείλησε να θέσει εκτός λειτουργίας το διαστημικό σκάφος Dragon. Ωστόσο, λίγες ώρες αργότερα, υποχώρησε με ανάρτηση που έγραφε: «Καλή συμβουλή. Δεν θα αποσύρουμε το Dragon». Η ανάρτηση ήρθε ως απάντηση σε έναν απλό χρήστη του X που κάλεσε τους δύο άνδρες να «ηρεμήσουν για λίγες ημέρες».
Παρά τις εκατέρωθεν επιθέσεις, δεν αποκλείεται μια προσωρινή αποκλιμάκωση. Ο Μασκ απάντησε θετικά σε έκκληση του δισεκατομμυριούχου επενδυτή Μπιλ Άκμαν για συμβιβασμό «προς όφελος της χώρας».
Πονοκέφαλος για τους Ρεπουμπλικανούς
Η δημόσια σύγκρουση φέρνει σε δύσκολη θέση τα στελέχη του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος. Από τη μία ο Τραμπ, ο κυρίαρχος πόλος της Δεξιάς· από την άλλη ο Μασκ, ένας από τους ισχυρότερους χορηγούς των Ρεπουμπλικανών στις τελευταίες εκλογές, με δαπάνες σχεδόν 300 εκατ. δολαρίων.
Η εσωκομματική αυτή ρήξη ενδέχεται να αποδυναμώσει το ρεπουμπλικανικό στρατόπεδο ενόψει των ενδιάμεσων εκλογών. Στελέχη του κόμματος εκφράζουν ανησυχίες ότι ο Μασκ μπορεί να αποσυρθεί από τη χρηματοδότηση της «βάσης», ενώ ήδη προωθεί την ιδέα δημιουργίας νέου πολιτικού σχηματισμού για το «80% των Αμερικανών που δεν εκπροσωπούνται».
Ο Ντόναλντ Τραμπ και ο Έλον Μασκ υπήρξαν σύμμαχοι σε μια περίοδο όπου η πολιτική και η τεχνολογία συνδέθηκαν όσο ποτέ άλλοτε. Η ταχύτατη αποδόμηση της σχέσης τους αποκαλύπτει όχι μόνο την ευθραυστότητα των πολιτικών συμμαχιών, αλλά και τη δύναμη που μπορεί να έχει η σύγκρουση ανάμεσα σε δύο εξαιρετικά επιδραστικές φιγούρες, με δισεκατομμύρια δολάρια, κρατικές συμβάσεις και την πορεία της χώρας να διακυβεύονται.
Προσπάθεια αποκλιμάκωσης
Ο Λευκός Οίκος επιχειρεί να βάλει τέλος στη ραγδαία κλιμακούμενη σύγκρουση, με την Politico να αποκαλύπτει ότι προγραμματίστηκε τηλεφωνική επικοινωνία μεταξύ των δύο για σήμερα, Παρασκευή.
Η είδηση προκάλεσε αναστροφή της πορείας της μετοχής της Tesla. Σύμφωνα με στοιχεία 24ωρης διαπραγμάτευσης στην πλατφόρμα Robinhood, η μετοχή ενισχύθηκε έως και κατά 5%, αγγίζοντας τα $298,64 μετά τη δημοσιοποίηση του ρεπορτάζ.
Παρά την ένταση, ο Τραμπ εμφανίστηκε καθησυχαστικός στην Politico, λέγοντας: «Όλα καλά... Πάει πολύ καλά, καλύτερα από ποτέ».
Το αν αυτή η ρήξη είναι οριστική ή απλώς μια ακόμη σκηνή στο πολιτικοοικονομικό θέατρο της Ουάσινγκτον, μένει να φανεί.
