Καθώς ο εμπορικός πόλεμος κλιμακώνεται, οι αναδυόμενες αγορές βρίσκονται παγιδευμένες ανάμεσα σε δύο υπερδυνάμεις: την Κίνα και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ωστόσο, αντί να επιλέξουν στρατόπεδο, όλο και περισσότερες χώρες επιλέγουν να στηρίξουν... τον εαυτό τους.
«Οι χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας, συμπεριλαμβανομένης της Μαλαισίας, πρέπει να διαπραγματευτούν με τις ΗΠΑ ώστε να βρεθεί μια "ήπια προσγείωση"», δήλωσε στο CNBC ο Όνγκ Κιάν Μινγκ, πρώην αναπληρωτής υπουργός Διεθνούς Εμπορίου και Βιομηχανίας της Μαλαισίας. «Αυτό όμως δεν μας εμποδίζει να συνεργαζόμαστε με άλλες χώρες — όχι για να υπονομεύσουμε τις ΗΠΑ, αλλά για να ωφεληθούμε οι ίδιοι».
Η Νοτιοανατολική Ασία είναι ιδιαίτερα ευάλωτη στην αναταραχή που προκαλεί η επιβολή νέων δασμών. Η Goldman Sachs έχει αναθεωρήσει πτωτικά τις προβλέψεις της για την ανάπτυξη των αναδυόμενων αγορών της Ασίας, σημειώνοντας ότι οι μικρότερες οικονομίες με εξαγωγικό προσανατολισμό είναι οι πιο εκτεθειμένες στις πιέσεις των δασμών.
Η Goldman Sachs εκτιμά ότι το ΑΕΠ του Βιετνάμ θα αυξηθεί κατά 5,3% το 2025 — σημαντικά χαμηλότερα από την εκτίμηση της αγοράς για 6,5%. Παράλληλα, για τη Μαλαισία αναμένει ανάπτυξη 3,8% (έναντι 4,7%) και για την Ταϊλάνδη μόλις 1,5% (έναντι 2,7%).
Την περίφημη «Ημέρα Απελευθέρωσης» που διακήρυξε ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, οι χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας συγκαταλέγονταν στους μεγάλους χαμένους. Οι προσωρινοί δασμοί ύψους 10% που είχαν επιβληθεί (πλην Κίνας) πρόκειται να αυξηθούν έως και 49%, δημιουργώντας ασφυκτικές πιέσεις.
Το δίλημμα είναι σαφές: οι ΗΠΑ αποτελούν σημαντικό στρατηγικό εταίρο, όμως και η Κίνα είναι κρίσιμη για τη μεσοπρόθεσμη ανάπτυξη, όπως επισήμανε στο CNBC η Λαβάνια Βενκατεσουαράν, ανώτερη οικονομολόγος για την ASEAN στην OCBC Bank.
Μάλιστα, ο Πρόεδρος της Κίνας, Σι Τζινπίνγκ, επισκέφθηκε πρόσφατα το Βιετνάμ, τη Μαλαισία και την Καμπότζη, προωθώντας το αφήγημα της Κίνας ως πυλώνα σταθερότητας και ενισχύοντας τους δεσμούς με τις χώρες της περιοχής. Παράλληλα, κάλεσε τις χώρες του Παγκόσμιου Νότου να υπερασπιστούν τα κοινά συμφέροντά τους.
Τα πρώτα αποτελέσματα αυτής της στρατηγικής είναι ήδη ορατά, σύμφωνα με το CNBC. Η Ρεμπέκα Γκρίνσπαν, Γενική Γραμματέας της Διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για το Εμπόριο και την Ανάπτυξη (UNCTAD), δήλωσε στο CNBC ότι το ενδοπεριφερειακό εμπόριο σημειώνει άνοδο: «Ένα πολύ ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι το εμπόριο μεταξύ χωρών του Νότου αναπτύσσεται πλέον ταχύτερα από το εμπόριο μεταξύ χωρών του Βορρά», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Την ίδια προτροπή για ενίσχυση της περιφερειακής συνεργασίας διατύπωσε και ο πρωθυπουργός της Μαλαισίας, Άνουαρ Ιμπραήμ, ο οποίος ασκεί και την εκ περιτροπής προεδρία της ASEAN, κατά την εναρκτήρια ομιλία του στην ASEAN Investment Summit τον Απρίλιο.
Καμία εύκολη λύση
Ωστόσο, λύσεις εύκολες δεν υπάρχουν, όπως σημειώνει στο CNBC η Λαβάνια Βενκατεσουαράν. Βραχυπρόθεσμα, οι κυβερνήσεις καλούνται να χρησιμοποιήσουν δημοσιονομικά και νομισματικά εργαλεία για να στηρίξουν τους πληττόμενους τομείς. Μακροπρόθεσμα, θα πρέπει να επιδιώξουν τη διαφοροποίηση των εμπορικών και επενδυτικών εταίρων τους.
Η ειδικός σημειώνει επίσης ότι η στρατηγική «Κίνα+1» εξακολουθεί να έχει σημασία. Στην πρώτη θητεία Τραμπ, πολλές χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας ωφελήθηκαν καθώς επιχειρήσεις μετακινούσαν την παραγωγή τους εκτός Κίνας.
Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών της Καμπότζης αντιπροσώπευαν το 55,5% του ΑΕΠ της το 2018, πριν από την επιβολή των πρώτων δασμών. Έως το 2023, το ποσοστό αυτό είχε αυξηθεί στο 66,9%.
Ο Μιγκέλ Τσάνκο, επικεφαλής οικονομολόγος για την αναδυόμενη Ασία στην Pantheon Macroeconomics, δήλωσε επίσης στο CNBC ότι οι αναδυόμενες αγορές της Ασίας (πλην Κίνας) παραμένουν ελκυστικές για τη δημιουργία εξαγωγικών κέντρων στο μέλλον.
«Οι δασμοί αυτοί δεν εξαλείφουν το συγκριτικό πλεονέκτημα κόστους εργασίας που έχουν οι αναδυόμενες αγορές της Ασίας έναντι της Κίνας», σημείωσε. «Τα νέα εφοδιαστικά δίκτυα δεν δημιουργούνται από τη μια μέρα στην άλλη».
