Κερδίζοντας συνεχώς έδαφος στις κουζίνες, το τόφου έχει μετατραπεί από χαρακτηριστικό ασιατικό έδεσμα, σε "διεθνή σούπερ σταρ της φυτικής διατροφής". Οι επαγγελματίες μάγειρες έχουν επινοήσει ήδη άπειρους τρόπους και συνδυασμούς για να το εντάξουν στις συνταγές τους. Ώρα να δούμε και εμείς όλα όσα χρειάζεται να γνωρίζουμε -ποια είδη υπάρχουν, πώς μαγειρεύεται σωστά και με ποιους συνδυασμούς «λάμπει»- για να μπορούμε να το απολαύσουμε και στο σπίτι.
Το τόφου, με την ουδέτερη γεύση και τη βελούδινη υφή του, μοιάζει με έναν μουσικό που μπορεί να παίξει κάθε είδος: ροκ, τζαζ, κλασική ή ακόμη και παραδοσιακή. Κατάγεται από την Ασία, με ιστορία που ξεπερνά τα 2.000 χρόνια, και σήμερα πρωταγωνιστεί στη μοντέρνα φυτική κουζίνα.
Κατασκευάζεται από πηγμένο γάλα σόγιας, που στη συνέχεια πιέζεται σε συμπαγή μπλοκ. Ανάλογα με το πόσο νερό αφαιρείται, αλλάζει και η υφή του, από πολύ μαλακή μέχρι ιδιαίτερα σφιχτή.
Αν δεν έχετε μαγειρέψει ποτέ με τόφου, ίσως αναρωτηθείτε: Είναι σαν ζελέ; Σαν σφουγγάρι; Τι γεύση έχει; Η απάντηση είναι πως αποκτά όποια γεύση του δώσετε - και αυτό είναι το μυστικό της επιτυχίας του.
Τα διαφορετικά είδη τόφου και οι χρήσεις τους
Η βασική διαφοροποίηση γίνεται με βάση την πυκνότητα και την περιεκτικότητα σε νερό:
- Silken (βελούδινο): Εξαιρετικά απαλό, σχεδόν σαν κρέμα. Χρησιμοποιείται σε σούπες (όπως η miso) ή σε φυτικά γλυκά και ντιπ.
- Soft (μαλακό): Λίγο πιο σφιχτό από το silken, ταιριάζει σε σούπες και κατσαρόλες.
- Medium-firm (ελαφρώς πυκνό): Πιο εύπλαστο, ιδανικό για φυτικά «ομελέτες» και scrambles.
- Firm (συμπαγές): Κόβεται σε κύβους ή φέτες και μπαίνει σε stir-fries, φούρνο ή σχάρα.
- Extra-firm (πιο συμπαγές): Πιο πυκνό και μαστιχωτό, τέλειο για τηγάνισμα ή ψήσιμο ως υποκατάστατο κρέατος.
- Super-firm (τελείως συμπαγές): Σχεδόν δεν χρειάζεται στράγγισμα — έτοιμο για χρήση, με υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη.
Παλαιότερα, μόνο εξειδικευμένα καταστήματα υγιεινής διατροφής ή ασιατικές αγορές διέθεταν τόφου. Σήμερα, βρίσκεται στα ψυγεία των περισσότερων σούπερ μάρκετ, αλλά και στα ράφια, συχνά σε μορφή vacuum ή μακράς διαρκείας. Εύκολα βρίσκονται και πιο ιδιαίτερα είδη (π.χ. καπνιστό ή ζυμωμένο), κυρίως σε καταστήματα βιολογικών προϊόντων, ασιατικά μπακάλικα και online.
Γενικά, θεωρείται καλύτερη επιλογή το βιολογικό τόφου, για να αποφεύγεται η γενετικά τροποποιημένη σόγια, που κυριαρχεί στην παγκόσμια καλλιέργεια.
Πώς αποθηκεύουμε το τόφου
- Αποστειρωμένο (shelf-stable): Μπορεί να αποθηκευτεί στο ντουλάπι μέχρι και έναν χρόνο (δείτε την ημερομηνία).
- Ψυγείου (φρέσκο): Διατηρείται για 1-2 μήνες κλειστό. Μετά το άνοιγμα, βυθίστε το σε νερό και αλλάζετε το νερό καθημερινά για έως 5 μέρες.
- Μαγειρεμένο: Κρατάει 3–5 μέρες στο ψυγείο.
- Κατάψυξη: Μπορεί να μπει στην κατάψυξη και να αλλάξει υφή. Γίνεται πιο σπογγώδες και μαστιχωτό, ιδανικό για πιάτα τύπου «κιμά» ή «τηγανιά».
Πώς μαγειρεύουμε το τόφου
Το τόφου είναι ένας καμβάς: απορροφά τη μαρινάδα, τους χυμούς, τα μπαχαρικά. Μερικοί βασικοί τρόποι:
- Τηγάνι ή wok: Σοτάρετε κύβους τόφου με λαχανικά και σάλτσα σόγιας ή γλυκόξινη.
- Φούρνος: Ψήστε στους 200°C για 15-35 λεπτά, ανάλογα την υφή που επιθυμείτε.
- Air fryer: Εξαιρετική επιλογή για τραγανό αποτέλεσμα χωρίς τηγάνισμα.
- Σχάρα: Μόνο για extra-firm, με προσοχή στο γύρισμα.
- Βράσιμο: Ιδανικό για πιο «κρεατένια» υφή, ειδικά αν έχει προηγηθεί κατάψυξη.
Συνδυασμοί και χρήσεις του τόφου
Το τόφου έχει εκατοντάδες χρήσεις στην κουζίνα:
- Σε stir-fries, buddha bowls, ριζότο, κάρι και σούπες.
- Ως υποκατάστατο κρέατος σε κεμπάπ, φουρνιστά ή wraps.
- Σαν υποκατάστατο τυριού (π.χ. σε vegan σαγανάκι ή «φέτα» με λεμόνι και ρίγανη).
- Σε smoothies ή σάλτσες, όταν είναι silken ή soft.
- Σαν "φυτικά αυγά" σε scrambles, quiches και πίτες.
- Σε σαλάτες ή σάντουιτς μαριναρισμένο, ψημένο ή τηγανητό.
Το τόφου είναι θρεπτικό, οικονομικό, ευέλικτο και κατάλληλο για κάθε κουζίνα, από την απλή καθημερινή μαγειρική, μέχρι τη γκουρμέ δημιουργία. Αξίζει να του δώσετε την ευκαιρία να σας εκπλήξει.
