Στα αζήτητα κινδυνεύει να μείνει η ΛΑΡΚΟ ακόμη και όταν ολοκληρωθεί τυπικά ο διπλός διαγωνισμός για το εργοστάσιο της Λάρυμνας και τα μεταλλευτικά δικαιώματα, μετά την έκδοση απόφασης του ΣτΕ επί της ένστασης που έχει υποβάλει η ιρλανδική CME, μπλοκάροντας έως τώρα την κατακύρωση του διαγωνισμού στη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ.
Το πλήρες κλείσιμο της ιστορικής μονάδας μεταλλουργίας ολοκληρώνεται τον Μάιο, οπότε τυπικά λήγουν οι συμβάσεις των εργαζομένων, οι οποίοι πληρώνονταν από τον κρατικό προϋπολογισμό, παρότι είχε σταματήσει η παραγωγή του εργοστασίου από τον Αύγουστο του 2022. Η κυβέρνηση έχει θέσει σε εφαρμογή σχέδιο για τη μεταφορά των εργαζομένων σε άλλες θέσεις, ή σε προσυνταξιοδοτικά προγράμματα. Θεωρητικά, θα είναι στη διάθεση του επενδυτή για επαναπροσλήψεις, εάν λειτουργήσει και πάλι το εργοστάσιο, αλλά αυτή η προοπτική καλύπτεται πλέον από έντονη αβεβαιότητα.
Η ΛΑΡΚΟ έκλεισε τον Αύγουστο του 2022, όταν ακόμη η διεθνής τιμή του νικελίου βρισκόταν σε σχετικά υψηλά επίπεδα, στον απόηχο της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. Τότε, η τιμή του νικελίου στο Λονδίνο ξεπερνούσε τα 23.000 δολ./τόνο -τον Μάρτιο 2022, αμέσως μετά την εισβολή, είχε εκτιναχθεί πάνω και από 48.000 δολ. Σήμερα, όμως, οι συνθήκες στη διεθνή αγορά έχουν ανατραπεί πλήρως, με την τιμή να υποχωρεί ακόμη και κάτω από 17.000 δολ./τόνο.
Όπως σημειώνει το tradingeconomics.com, οι φόβοι για στενότητα προσφορά έχουν εξαφανισθεί, καθώς η Ινδονησία, που είναι κορυφαίος παραγωγός, αποφάσισε να αυξήσει θεαματικά τις ποσοστώσεις παραγωγής μεταλλεύματος, στους 152,62 εκατ. τόνους μέχρι στιγμής φέτος.
Η κατάρρευση της τιμής του νικελίου
Η κυβέρνηση της Ινδονησίας προειδοποίησε πρόσφατα τους παραγωγούς νικελίου ότι δεν πρέπει να αναμένουν ουσιαστική άνοδο των τιμών, τονίζοντας ότι οι τιμές είναι απίθανο να αυξηθούν πάνω από 18.000 δολ. ανά τόνο και ότι η χώρα θα διασφαλίσει ότι η αγορά παραμένει καλά εφοδιασμένη για να διατηρήσει το κόστος χαμηλά για τους κατασκευαστές ηλεκτρικών οχημάτων. Η Ινδονησία θέτει ως κατώτατο όριο τιμής τα 15.000 δολ.
Σε αυτό το κλίμα, ήδη κορυφαίες βιομηχανίες βάζουν λουκέτα σε μονάδες. Η Anglo American έλαβε μια διαγραφή 500 εκατ. δολ. για τη μονάδα παραγωγής νικελίου της, η BHP ανακοίνωσε ότι θα αποφασίσει εάν θα κλείσει τη ναυαρχίδα του τομέα νικελίου στην Αυστραλία και η Glencore κλείνει τη μονάδα της στα νησιά της Νέας Καληδονίας. Σύμφωνα με τον αυστραλιανό οίκο Macquarie, στα 18.000 δολ. τον τόνο, το 35% της παραγωγής διεθνώς είναι ασύμφορο, ενώ στα 15.000 δολ. το ποσοστό εκτοξεύεται στο 75%. Με βάση την έκθεση της Macquarie, θα υπάρχουν 150-175.000 τόνοι ετήσιας υπερπροσφοράς νικελίου έως το 2027.
Σε αυτές συνθήκες, το εργοστάσιο πυρομεταλλουργίας της Λάρυμνας θα ήταν αυτοκτονία εάν ετίθετο και πάλι σε λειτουργία, εκτιμούν πηγές που γνωρίζουν πολύ καλά τη λειτουργία της ΛΑΡΚΟ. Με τιμή του νικελίου στο Λονδίνο στα 17.000 δολ., η τιμή του σιδηρονικελίου που θα παρήγαγε η ΛΑΡΚΟ δεν θα ξεπερνούσε τα 14.000 δολ./τόνο, ενώ το κόστος παραγωγής, όσες προσπάθειες και αν γίνονταν για εξοικονόμηση, θα διαμορφωνόταν πάνω από 20.000 δολ., ενδεχομένως και πάνω από 22.000.
Όπως σημειώνουν οι ίδιες πηγές, ένας παράγοντας που κρατάει πολύ υψηλά το κόστος παραγωγής της ΛΑΡΚΟ και ουσιαστικά καθιστά αντιοικονομική την εκμετάλλευση των ελληνικών κοιτασμάτων λατερίτη, είναι πολύ φτωχή περιεκτικότητά τους σε μέταλλο, που είναι περίπου 0,7%, ενώ απαιτείται τουλάχιστον 1,2% για να είναι διεθνώς ανταγωνιστική η εκμετάλλευση. Με βάση αυτά τα δεδομένα, που βεβαίως δεν είναι άγνωστα και στη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, η οποία έχει το προβάδισμα για την εξαγορά της περιουσίας της ΛΑΡΚΟ, θεωρείται πολύ δύσκολο να δαπανήσει ένας επενδυτής ποσά δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ για να «συνεφέρει» το παλιό εργοστάσιο της Λάρυμνας και να το επανεκκινήσει, μόνο και μόνο για να λειτουργεί με τεράστιες ζημιές από την πρώτη ημέρα.
Ακόμη, όμως, και το σχέδιο «Β» για τη ΛΑΡΚΟ, που προβλέπει την παραγωγή καθαρού νικελίου και κοβαλτίου (απαραίτητα για τις μπαταρίες ηλεκτρικών οχημάτων κ.λπ.) είναι ένα σχέδιο με πολύ υψηλό ρίσκο, όπως αναφέρουν πηγές που γνωρίζουν το θέμα. Εμπόδιο και σε αυτή την περίπτωση είναι τα πολύ φτωχά ελληνικά μεταλλεύματα. Σε διεθνές επίπεδο,οι μονάδες υδρομεταλλουργίας, που μπορούν να επιτυγχάνουν τον διαχωρισμό καθαρού νικελίου και κοβαλτίου λειτουργούν με μετάλλευμα πολύ υψηλότερης περιεκτικότητας. Σε αρκετές περιπτώσεις, οι σχεδιασμοί τέτοιων μονάδων έχουν πέσει πολύ έξω, τόσο στα ποσά της απαιτούμενης επένδυσης, όσο και στους χρόνους υλοποίησης των επενδύσεων.
Σημειώνεται ότι το σχέδιο για υδρομεταλλουργία βρισκόταν εξαρχής στον προγραμματισμό της ιρλανδικής CMI, η οποία υπέβαλε προσφορά μόνο για τα μεταλλευτικά δικαιώματα της ΛΑΡΚΟ και όχι για το εργοστάσιο της Λάρυμνας. Αν γίνει δεκτή η ένσταση που έχει υποβάλει από το Συμβούλιο της Επικρατείας (η συζήτηση έγινε αυτή την εβδομάδα και αναμένεται απόφαση), η CMI μένει στον διαγωνισμό και θα πρέπει να υποβάλει και αυτή προσφορά για το εργοστάσιο. Στη συνέχεια θα έχει δικαίωμα αντιπροσφοράς η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, μέχρι να φανεί ποιος από τους δύο διεκδικητές δίνει τα περισσότερα.
Ωστόσο, ανεξάρτητα από το ποιος θα καταλήξει και με βάση ποια απόφαση του ΣτΕ να ανακηρυχθεί ως πλειοδότης, η υλοποίηση του εγχειρήματος αναβίωσης της ΛΑΡΚΟ, είτε μόνο με πυρομεταλλουργική μονάδα, ή με συνδυασμό πυρομεταλλουργικής και υδρομεταλλουργικής, ή και μόνο με υδρομεταλλουργική μονάδα, φαίνεται στις παρούσες συνθήκες εξαιρετικά δύσκολο. Όπως λένε πηγές που γνωρίζουν το θέμα, για τον πλειοδότη ίσως να είναι πολύ πιο συμφέρον να αναλάβει το κόστος της εγκατάλειψης του εγχειρήματος, παρά να προσπαθήσει να το υλοποιήσει, κόντρα στις συνθήκες της παγκόσμιας αγοράς.
Στην περίπτωση της κακής κατάληξης, θα ενεργοποιηθεί το σενάριο της πτώχευσης και ο Διαχειριστής θα προσπαθήσει να ανακτήσει ό,τι μπορεί να ανακτηθεί για την επιστροφή στο Δημόσιο παράνομων κρατικών ενισχύσεων, πουλώντας τμηματικά την περιουσία της ΛΑΡΚΟ.
