Στις ΗΠΑ η συζήτηση για την ενδεχόμενη ύφεση δεν σταματά. Από τα social media και τα hashtags τύπου #RecessionIndicators (ενδείξεις ύφεσης) έως τις επίσημες ανακοινώσεις μεγάλων εταιρειών λιανικής, όλοι προσπαθούν να προβλέψουν προς τα πού οδεύει η αμερικανική οικονομία. Στην αναζήτηση αυτών των ενδείξεων, τα νέα χρηματοοικονομικά προϊόντα και οι συμπεριφορές των καταναλωτών αποκαλύπτουν όλο και περισσότερα.
Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η Klarna, η σουηδική εταιρεία που ειδικεύεται στο μοντέλο "Buy Now, Pay Later" (BNPL – "Αγόρασε τώρα, πλήρωσε αργότερα"). Η Klarna ανακοίνωσε ότι οι πιστωτικές ζημίες αυξήθηκαν κατά 17% το πρώτο τρίμηνο του 2025 σε σύγκριση με το αντίστοιχο περσινό διάστημα. Παράλληλα, ενώ τα έσοδα της ξεπέρασαν τα 700 εκατομμύρια δολάρια, οι καθαρές ζημίες διπλασιάστηκαν και έφτασαν τα 99 εκατομμύρια.
Η εταιρεία, που επιτρέπει σε καταναλωτές να κάνουν αγορές, από ακριβά προϊόντα μέχρι καθημερινά είδη, με άτοκες δόσεις, ανακοίνωσε πρόσφατα συνεργασία με την DoorDash, την αμερικανική πλατφόρμα delivery. Η είδηση αυτή έδωσε τροφή για σαρκαστικά memes, που παρομοιάζουν την τρέχουσα καταναλωτική φρενίτιδα με την κρίση των ενυπόθηκων δανείων υψηλού κινδύνου - μόνο που στη θέση των κατοικιών τώρα βρίσκονται... τα νυχτερινά delivery από το Taco Bell.
Τα στοιχεία της Klarna συνοδεύτηκαν από μια ακόμη ανησυχητική έρευνα από την πλατφόρμα δανεισμού Lending Tree:
Το 41% των χρηστών BNPL δήλωσαν ότι καθυστέρησαν κάποια πληρωμή μέσα στον τελευταίο χρόνο, έναντι 34% το προηγούμενο έτος.
Το 25% των χρηστών ανέφεραν ότι έχουν χρησιμοποιήσει αυτού του είδους τα δάνεια για αγορά τροφίμων, ποσοστό αυξημένο κατά 14% από πέρυσι.
Η εικόνα δεν είναι καλύτερη για τον υπόλοιπο κλάδο. Η μετοχή της Affirm, ανταγωνίστριας της Klarna στον χώρο BNPL,υποχώρησε σημαντικά νωρίτερα αυτόν τον μήνα, μετά από απογοητευτικές προβλέψεις για την κερδοφορία της. Παρά τη βραχυπρόθεσμη πτώση, οι μετοχές της ανέκαμψαν, καθώς η Affirm επιχειρεί να κερδίσει έδαφος από τις παραδοσιακές πιστωτικές κάρτες.
Εν τω μεταξύ, σύμφωνα με αναφορές, η Klarna ανέβαλε τα σχέδιά της για δημόσια εγγραφή (IPO) που είχε προγραμματίσει για την άνοιξη, λόγω της αβεβαιότητας που επικρατεί στη Wall Street εξαιτίας της νέας δασμολογικής αστάθειας.
Από την πλευρά της, η Klarna προσπαθεί να μειώσει τη σημασία της αύξησης των πιστωτικών ζημιών, επισημαίνοντας έναν πιο τεχνικό δείκτη: τις ζημίες ως ποσοστό του συνολικού ποσού των χορηγημένων δανείων. Αυτός ο δείκτης έφτασε το 0,54%, έναντι 0,51% πέρυσι, σημειώνοντας αύξηση μεν, αλλά σχετικά χαμηλή για τα δεδομένα του κλάδου.
Η εταιρεία υποστηρίζει επίσης ότι το σύντομο χρονικό διάστημα αποπληρωμής των δανείων της -το 83% των δανείων "ανανεώνεται" εντός τριμήνου- της επιτρέπει να αντιδρά ταχύτατα σε μεταβαλλόμενες συνθήκες της αγοράς.
Ωστόσο, το γενικότερο συμπέρασμα είναι ότι, καθώς οι καταναλωτικές επιλογές και τα χρηματοπιστωτικά εργαλεία πολλαπλασιάζονται, τα δεδομένα με τα οποία μετράμε την υγεία της οικονομίας επεκτείνονται και γίνονται πιο σύνθετα. Και αυτό σημαίνει ότι νέοι δείκτες, όπως η καθυστέρηση πληρωμών μέσω BNPL, αποκτούν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για οικονομικούς αναλυτές, επενδυτές και ρυθμιστικές αρχές.
Αν τελικά η ύφεση χτυπήσει την πόρτα της αμερικανικής οικονομίας, είναι πολύ πιθανό το σημερινό καταναλωτικό μοντέλο τύπου "αγόρασε τώρα, πλήρωσε ποτέ" να αντικατασταθεί από αυστηρότερα κριτήρια δανεισμού και προσεκτικότερες επιλογές.
Μέχρι τότε, ο τομέας BNPL λειτουργεί σαν ένας σύγχρονος δείκτης της πραγματικής καταναλωτικής πίεσης.
