Η αύξηση των αντικειμενικών των ακινήτων και η επέκτασή τους στα εκτός σχεδίου, αποτελεί το πρώτο από τα μέτρα που θα λάβει η κυβέρνηση προκειμένου να κλείσει το δημοσιονομικό κενό του 2020, το οποίο φτάνει μέχρι και 1,7 δισ. ευρώ.
Ακυρώνονται έτσι οι μειώσεις του ΕΝΦΙΑ, καθώς με τις νέες τιμές, ο φόρος κατοχής ακινήτων θα είναι σημαντικά μεγαλύτερος, σε σχέση με φέτος και το υπουργείο Oικονομικών θα πάρει πίσω τόσο τη φετινή μείωση, όσο και εκείνη που έχει εξαγγείλει για το 2020.
Σημειώνεται ότι ο ΕΝΦΙΑ που υπολογίζεται με κλιμακούμενους συντελεστές στις αντικειμενικές αξίες των ακινήτων που ισχύουν την 1η Ιανουαρίου κάθε έτους. Εφόσον οι αλλαγές στις αντικειμενικές αξίες ολοκληρωθούν εντός του 2019, τότε θα ισχύσουν από την 1-1-2020 και θα αφορούν και τον ΕΝΦΙΑ του επόμενου έτους.
Επίσης περιορίζεται το όποιο όφελος, από την άρση της επιβολής του ΦΠΑ στα νεόδμητα ακίνητα και την αναβολή του φόρου υπεραξίας.
Ταυτόχρονα με τις νέες αυξημένες αντικειμενικές τιμές, αυξάνονται αντίστοιχα και περίπου 18 φόροι και τέλη που βαρύνουν σήμερα τα ακίνητα. Μεταξύ αυτών είναι τα δημοτικά τέλη, το τέλος ακίνητης περιουσίας κλπ.
Το σήμα για τις αυξήσεις των αντικειμενικών αξιών δόθηκε σήμερα το πρωί, με την πρώτη συνεδρίαση της αρμόδιας επιτροπής του υπουργείου Οικονομικών, η οποία ανέλαβε να «τρέξει» τη διαδικασία αναπροσαρμογής των τιμών.
Τι αποφάσισε η επιτροπή του ΥΠΟΙΚ
Όπως προκύπτει από τη συνεδρίαση της επιτροπής:
- Αναπροσαρμόζονται οι ισχύουσες αντικειμενικές αξίες και διαμορφώνονται στα δεδομένα των τιμών αγοράς. Αυτό σημαίνει πως στις περιοχές που έχουν αυξηθεί οι αγοραίες τιμές θα αυξηθούν αντίστοιχα και οι τιμές εφορίας. Μεγαλύτερος κίνδυνος υπάρχει για τα ακίνητα των περιοχών, όπου οι βραχυχρόνιες μισθώσεις (τύπου Airbnb) έχουν εκτινάξει τις τιμές στα ύψη. Αυτές είναι οι τουριστικές περιοχές ανά τη χώρα, και φυσικά η Αθήνα όπου οι τιμές των ενοικίων και των ακινήτων έχουν εκτοξευτεί στα ύψη. Επίσης μεγάλες αυξήσεις αναμένονται στις «φοιτητούπολεις», καθώς, ενδεικτικές είναι οι δυσκολίες ανεύρεσης στέγης από τους νέους φοιτητές και τα εξωπραγματικά ενοίκια που πληρώνουν.
- Η επέκταση του συστήματος των αντικειμενικών αξιών σε αστικές περιοχές που σήμερα δεν ισχύει. Αυτό σημαίνει ότι τα συγκεκριμένα ακίνητα θα αποκτήσουν μια πιο «αντικειμενική» τιμή–εφορίας, η οποία θα είναι αυξημένη σε σχέση με την υφιστάμενη.
- Η αλλαγή των συντελεστών αυξομείωσης της φορολογητέας αξίας των ακινήτων. Πρόκειται για τους συντελεστές εμπορικότητας εφαρμόζονται επί των αντικειμενικών αξιών και αυξάνουν ή μειώνουν την τελική αξία των εμπορικών ακινήτων, τον συντελεστή αξιοποίησης οικοπέδου.
- Οι αλλαγές στις ζώνες που είναι χωρισμένα τα ακίνητα, ώστε να είναι πιο αντιπροσωπευτικές και πιο αντικειμενικός ο ορισμός των τιμών. Αυτό θα σημάνει αυξομείωση των ορίων κάθε ζώνης ή και τη δημιουργία νέων ζωνών. Π.χ. ένα ακίνητο που είναι στη Ζώνη Α του Χ Δήμου, μπορεί να βρεθεί στη Ζώνη Β και το αντίστροφο. Σήμερα οι ζώνες στις οποίες χωρισμένα τα ακίνητα όλης της χώρας είναι 10.216 ζώνες.
Οι φόροι ακινήτων που αυξάνονται
- Ο ΕΝΦΙΑ που υπολογίζεται με κλιμακούμενους συντελεστές στις αντικειμενικές αξίες των ακινήτων που ισχύουν την 1η Ιανουαρίου κάθε έτους.
- Ο φόρος μεταβίβασης ακινήτων (Φ.Μ.Α.), ο οποίος υπολογίζεται με 3% επί της αντικειμενικής αξίας κάθε πωλούμενου ακινήτου και επιβαρύνει τον αγοραστή. Σημειώνεται ότι από τον φόρο αυτό απαλλάσσεται η αγορά πρώτης κατοικίας αντικειμενικής αξίας έως 200.000 ευρώ για τον άγαμο, έως 250.000 ευρώ για τον έγγαμο, ποσά που προσαυξάνονται κατά 25.000 ευρώ για κάθε τέκνο μέχρι τα δύο πρώτα και κατά 30.000 ευρώ για κάθε ένα τέκνο από το τρίτο και πάνω. Αυτό σημαίνει ότι, στις περιοχές που αυξάνονται οι αντικειμενικές αξίες, οι μεταβιβάσεις πρέπει να ολοκληρωθούν εντός του Δεκεμβρίου ενώ στις περιοχές που μειώνονται, οι συναλλασσόμενοι πρέπει να περιμένουν την 1η Ιανουαρίου, ώστε να πληρώσουν λιγότερο φόρο.
- Ο φόρος γονικής παροχής ακινήτων, ο οποίος υπολογίζεται με αφορολόγητο όριο 150.000 ευρώ και συντελεστές 1%-10%. Σε περίπτωση γονικής παροχής πρώτης κατοικίας ισχύει επιπλέον αφορολόγητο όριο 200.000 ευρώ για άγαμο και 250.000 ευρώ για έγγαμους ή συνάψαντες σύμφωνο συμβίωσης, που δεν βαρύνονται με τέκνα. Για κάθε εξαρτώμενο τέκνο μέχρι τα δύο τα παραπάνω όρια απαλλαγής προσαυξάνονται κατά 25.000 ευρώ. Για κάθε επιπλέον τέκνο πέραν του δευτέρου τα όρια προσαυξάνονται περαιτέρω κατά 30.000 ευρώ.
- Ο φόρος δωρεάς ακινήτων, ο οποίος υπολογίζεται με αφορολόγητο όριο 150.000 ευρώ και συντελεστές 1%-10% για δωρεές προς συζύγους, τέκνα ή εγγόνια, με αφορολόγητο όριο 30.000 ευρώ και συντελεστές 5%-20% για δωρεές προς λοιπούς συγγενείς δευτέρου βαθμού και με αφορολόγητο όριο 6.000 ευρώ και συντελεστές 20% έως 40% για δωρεές προς λοιπούς συγγενείς και μη συγγενείς.
- Ο φόρος κληρονομιάς ακινήτων, ο οποίος υπολογίζεται με αφορολόγητα όρια και συντελεστές όμοια με του φόρου δωρεάς.
- Ο ΦΠΑ 24% που επιβάλλεται στις πωλήσεις νεόδμητων κτισμάτων που δεν αποτελούν πρώτη κατοικία. Ο φόρος αυτός θα υπολογίζεται με βάση τις αντικειμενικές αξίες των ακινήτων, με αποτέλεσμα να αυξηθεί στις περιοχές όπου οι αντικειμενικές αυξάνονται και να μειωθεί στις περιοχές που μειώθηκε.
- Ο φόρος χρησικτησίας κτισμάτων, που υπολογίζεται επίσης με 3% επί των αντικειμενικών αξιών.
- Ο φόρος ανταλλαγής - συνένωσης οικοπέδων.
- Ο φόρος διανομής ακινήτων.
- Το Τέλος Ακίνητης Περιουσίας (Τ.Α.Π.), που επιβάλλεται υπέρ των Δήμων μέσω των λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος και υπολογίζεται με συντελεστές κλιμακούμενους από 0,25‰ -0,35‰ επί των αντικειμενικών τιμών ζώνης των ηλεκτροδοτούμενων κτισμάτων.
- Ο δημοτικός φόρος που επιβαρύνει τις μεταβιβάσεις ακινήτων (υπολογίζεται με ποσοστό επί του φόρου μεταβίβασης).
- Τα τέλη υπέρ Ταμείου Νομικών που επιβαρύνουν τα μεταβιβαστικά συμβόλαια.
- Το πρόσθετο τέλος μεταγραφής συμβολαίων.
- Το τέλος εγγραφής ακινήτων στο Κτηματολόγιο.
- Τα πολεοδομικά πρόστιμα διατήρησης αυθαιρέτων κτισμάτων.
- Τα πολεοδομικά πρόστιμα κατασκευής νέων αυθαιρέτων.
- Οι εισφορές σε γη και χρήμα για την ένταξη ακινήτων στα σχέδια πόλεων.
- Ο ειδικός φόρος ακινήτων 15% που επιβάλλεται στις υπεράκτιες εταιρίες ακινήτων.
